Turecka ceramika od wieków kojarzy się z pięknem, znakomitym kunsztem i orientalnymi wzorami. Począwszy od czasów Imperium Osmańskiego, lokalne wyroby podbijają serca podróżnych. Ceramiczne misy, popielniczki, dekoracyjne kule oraz figurki to wciąż jedne z najpopularniejszych przedmiotów, przywożonych z Turcji. Nim któraś z tych kolorowych pamiątek trafi w Wasze ręce, warto poznać kilka faktów związanych z historią tureckich wyrobów ceramicznych.
Wyroby gliniane z Çanakkale
Çanakkale to miasto leżące w północno-zachodniej Turcji, wzdłuż cieśniny Dardanele. Choć w okolicy nie brakuje pozostałości z czasów prehistorycznych, sama miejscowość jest stosunkowo młoda. Jej początki wiążą się z budową Kale-i Sultaniye, XV-wiecznej fortecy powstałej na zlecenie Mehmeda II. Celem budowy zamku była kontrola ruchu morskiego wzdłuż cieśniny. Prace budowlane spowodowały duży napływ siły roboczej, która zaczęła osiedlać się w okolicy twierdzy. Osadę w tamtym okresie zamieszkiwali m.in. Grecy, Ormianie oraz Żydzi.
Çanakkale w dość szybkim czasie stało się ważnym punktem produkcji ceramiki i płytek, wnosząc w tę dziedzinę wiele innowacji. Zapewne stąd wywodzi się nazwa miasta, która może być tłumaczona jako „Glinany Zamek”. Wyrabiana w tym regionie turecka ceramika miała wprawiać w zachwyt przyjezdnych, przybywających do miasta na przełomie XVIII i XIX wieku.
Do wyrobu ceramiki używano zwykle czerwonej, a rzadziej także beżowej gliny. W XVII oraz XVIII wieku produkowano przede wszystkim wysokiej jakości duże, płytkie naczynia oraz słoje. Naczynia ozdabiane były wielobarwnymi wzorami – figurami zwierząt, sylwetkami ludzi, kwiatami oraz wzorami geometrycznymi. Wszystkie one malowane były oczywiście odręcznie. W kolejnych wiekach zaczęto tworzyć także dzbany, wazony, misy cukiernicze, lampy gazowe w kształcie statków oraz inne naczynia o ciekawych kształtach, w tym m.in. zwierzęcych. Wśród wyrobów ceramicznych, które zachowały się do dziś, można odnaleźć dzbanki z uchwytami oplecionymi przez węże oraz naczynia w kształcie końskich łbów.
Sprytny handel na wodach Dardanele
Miejskie wyroby były sprzedawane przez miejscowych na różne sposoby. Jednym z nich było podpływanie małymi łódkami do statków, przepływających przez cieśninę, wchodzenie na ich pokład i przekazywanie w ręce podróżnych wyrobów garncarskich. Z biegiem czasu wyroby z Çanakkale zaczęły tracić na wartości, z uwagi na konkurencyjność europejskich rynków. Ich niska cena sprawiała jednak, że lokalne wyroby wciąż cieszyły się dużym zainteresowaniem podróżnych oraz pielgrzymów. W XIX-wiecznych relacjach podróżnych można znaleźć wzmianki mówiące o tym, że choć brzydkie i wątpliwej jakości, kolorowe ceramiczne pamiątki z Çanakkale bardzo długo cieszyły się powodzeniem.
Muzeum Suna & İnan Kıraç Kaleiçi w Antalyi
Jeżeli plan Waszego pobytu w Turcji nie obejmuje północno-zachodniej części kraju, nic straconego. Ceramikę z Çanakkale można podziwiać w wielu innych miejscach, m.in. w Muzeum Suna & İnan Kıraç Kaleiçi, zlokalizowanym w centrum starego miasta Antalyi. Wstęp na teren obiektu jest bezpłatny, a ekspozycja dotycząca obiektów z Çanakkale znajduje się w murach dawnej cerkwi prawosławej (Aya Yorgi). Odrestaurowane wnętrze tej niewielkiej etnograficznej placówki muzealnej robi wrażenie!
Zakupy ceramiczne w Turcji
Wyroby ceramiczne to jedne z tych rzeczy, na które warto wydać w Turcji pieniądze. Począwszy od małych figurek, przez misy, naczynia, ozdoby ścienne, aż po lampy i wazony – wszystkie te elementy są zwykle przepięknie wykonane. Ceramikę najlepiej nabywać na tureckich bazarach, gdzie wciąż obowiązuje sztuka targowania się. Ceramika jest także sprzedawana w sklepach – tych z pamiątkami oraz tych, które w swojej ofercie mają bardzo drogie i cenne wyroby. Bez względu na zasób naszego portfela, niemalże wszystkie wyroby ceramiczne są zwyczajnie urocze! A gdy już znajdziecie dla nich odpowiednie miejsce w domu, każdego dnia będą przypominać Wam o tym, że czas jak najszybciej wrócić do Turcji. :)
