Pergamon i Bergama to jedne z najcenniejszych miejsc w tureckim regionie Morza Egejskiego, łączące bogactwo historii z wyjątkowym krajobrazem. Starożytne ruiny Pergamonu górują nad współczesną Bergamą, tworząc unikalne stanowisko archeologiczne, które przyciąga miłośników historii i turystów z całego świata.
Wznoszący się nad okolicą starożytny Akropol Pergameński w 2014 wpisany został na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Choć wiele cennych artefaktów, pochodzących z tego wzgórza, znajduje się w Muzeum Pergamońskim na Wyspie Muzeów w Berlinie, pozostałości Pergamonu wciąż robią wrażenie. Dodatkowym atutem tego miejsca jest także malowniczy widok na współczesną Bergamę, pasma górskie oraz doliny rzek, roztaczający się ze wzgórza.
Jak dojechać do Bergamy i starożytnego Pergamonu?
Bergama leży w zachodniej Turcji, około 130 km od lotniska Adnana Menderesa. Z Izmiru można tu bezpośrednio dotrzeć autobusem lub minibusem. Inną opcją jest podróż koleją İZBAN do Aliağy, skąd następnie możemy także kontynuować trasę lokalnym autobusem. Dojazd na wzgórze starożytnego Pergamonu oferują z centrum miasta m.in. prywatni taksówkarze. Na akropol można także wjechać windą gondolową (tur. Bergama Akropol Teleferik). Kolejka łączy obszar wzgórza z jego podnóżem, w północnej części współczesnej Bergamy.
Co można zobaczyć w Bergamie?
Na obszarze Akropolu znajduje się, położony na stromym południowo-zachodnim zboczu, starożytny teatr, mogący pomieścić w czasach hellenistycznych nawet 15 tys. osób. Na pergamońskim wzgórzu dostępne są także m.in. pozostałości słynnej starożytnej biblioteki, marmurowe kolumny i fragment Świątyni Trajana, zbudowanej w okresie rzymskim oraz podbudowa Wielkiego Ołtarza Zeusa.
W trakcie pobytu w Bergamie, miłośnicy historii nie powinni zapomnieć o odwiedzeniu Muzeum Archeologicznego (tur. Bergama Arkeoloji Müzesi). Placówka oferuje kolekcję artefaktów, znalezionych w trakcie wykopalisk na okolicznych stanowiskach. Szczególną uwagę odwiedzających przyciągają posągi bogów z IV wieku. Przebywając w regionie, warto także zwrócić uwagę na sklepy z dywanami, gdyż wiele orientalnych kilimów to produkty regionalne.
Akropol w Bergamie – co zobaczyć w 2025 roku?
Akropol w Bergamie (Pergamon Akropolü) to jedno z najważniejszych stanowisk archeologicznych w Turcji, wpisane w 2014 roku na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO jako część Wielowarstwowego Krajobrazu Kulturowego Pergamonu.
Godziny otwarcia i dane kontaktowe:
- 🕒 Otwarte codziennie: 08:30–20:00 (ostatnie wejście o 19:15)
- 📍 Adres: Kurtuluş Mah., Akropol Yolu No:10, Bergama
- 💶 Bilet wstępu: ok. 15 euro
- 🎧 Dostępny przewodnik audio
Krótka historia Akropolu w Bergamie
Pergamon powstał w III w. p.n.e. jako stolica dynastii Attalidów. Położony na wzgórzu z widokiem na równinę Bakırçay, rozwijał się jako centrum polityczne, kulturalne i naukowe starożytnego świata. Rywalizując z innymi greckimi miastami, zbudował jedną z największych bibliotek starożytności i słynną szkołę rzeźby.
Po przejęciu przez Rzymian (133 r. p.n.e.), Pergamon stał się stolicą prowincji Azji i jednym z głównych ośrodków kultu cesarskiego.
Najważniejsze atrakcje Akropolu:
- Strome teatr grecki (jeden z najbardziej malowniczych teatrów antycznych)
- Ołtarz Zeusa (częściowo przeniesiony do Berlina)
- Świątynia Trajana
- Gimnazjon na trzech tarasach
- Stoa i mury obronne
- Święte sanktuarium Kybele (idealnie zorientowane wobec Wzgórza Kale)
- System rzymskich akweduktów i wodociągów
Pergamon w czasach późniejszych
- W czasach bizantyjskich miasto traciło znaczenie, ale zachowało funkcję religijną – tu znajdował się jeden z Siedmiu Kościołów Apokalipsy.
- W okresie osmańskim powstały tu m.in. meczet, łaźnia, bazar i system wodny, nadbudowując warstwy rzymskie i bizantyjskie.
- Przykładem wielowarstwowego dziedzictwa jest kościół św. Jana, dawniej Serapeum, przekształcony w meczet, a potem synagogę.
Dlaczego warto odwiedzić Akropol?
To miejsce łączy dziedzictwo pogańskie, chrześcijańskie, żydowskie i muzułmańskie – stanowi unikalne świadectwo nakładania się kultur i religii na przestrzeni ponad 2000 lat. Widok z Akropolu to jeden z najpiękniejszych w całej Egei.
Muzeum w Bergamie – informacje praktyczne i atrakcje 2025
Muzeum w Bergamie (Bergama Müzesi) to obowiązkowy punkt dla miłośników historii i archeologii odwiedzających zachodnią Turcję. Znajduje się w centrum miasta Bergama (dawnego Pergamonu), w pobliżu słynnego Akropolu, Asklepionu i Czerwonego Domu (Serapeion).
Godziny otwarcia i dane kontaktowe (2025):
- 🕒 Otwarte codziennie: 08:30–20:00 (ostatnie wejście o 19:30)
- 📍 Adres: Zafer Mah., Cumhuriyet Cad. No:10
- 💶 Wstęp: ok. 3 euro
Co warto zobaczyć?
Muzeum prezentuje bogatą kolekcję znalezisk archeologicznych z Pergamonu i okolicznych miast antycznych: Pitane, Myrina, Gryneion. Ekspozycja obejmuje zabytki od epoki brązu po okres osmański, w tym:
- ceramikę votywną i użytkową z Yortan
- lokalne produkcje pergamońskie, lampy oliwne, monety kistofory
- misy megaryjskie i pergamońskie sigillaty
Dział etnograficzny
Znajdują się tu tradycyjne stroje ludowe plemion Yörüków, Turkmenów i Çepni z regionu Bergamy, kobiece suknie ślubne i codzienne, dywany i kilimy z Yuntdağı, Kozak i Yağcıbedir oraz osobista odzież słynnego Zeybeka „Tuzcu Efe” z czasów wojny o niepodległość.
Dlaczego warto?
Muzeum ukazuje ciągłość kultury od starożytności po czasy współczesne, a jego powstanie inspirowane było odkryciem słynnego Ołtarza Zeusa. To doskonałe uzupełnienie zwiedzania antycznego Pergamonu.
Atrakcje okolicy:
Ayvalık
Niewielki nadmorski Ayvalık zachwyca swoim pięknem, architekturą starych osmańskich domów oraz dawnych greckich cerkwi, przekształconych w meczety, a także bliskością wyspy Lesbos, należącej do terytorium Grecji. Lokalna kuchnia nasączona jest smakiem rodzimej oliwy z oliwek. Do najpopularniejszych przysmaków należą owoce morza.
Cunda
Przebywając w Ayvalık warto skusić się na rejs statkiem na grecka wyspę Lesbos, jak i udać się na małą turecką wysepkę Cunda (zwaną również Alibey), na którą dojechać może drogą lądową. W latach 60. wybudowano tu pierwszy w Turcji most łączący wyspę z wybrzeżem nad wodami zatoki. Dziś turyści z łatwością mogą kursować między lądem a wyspą, korzystając z lokalnych busów oraz wyjątkowo tanich wieloosobowych taksówek.
Eski Foça
Współcześnie Eski Foçę zamieszkuje około 30 tys. mieszkańców, choć uważa się, że w sezonie liczba ta rośnie dwukrotnie, z uwagi na właścicieli letnich rezydencji, którzy chętnie spędzają tu wakacje. Miasteczko zachowało wiele ze swojego tradycyjnego charakteru, a region ten wciąż bazuje przede wszystkim na rolnictwie i rybołówstwie. Nie ma tu hotelowych molochów, głośnych dyskotek ani kiczowatej atmosfery kurortu.
