Muzeum Rahmiego M. Koça (tur. Rahmi M. Koç Müzesi) to prywatna placówka muzealna w Stambule, dedykowana historii transportu, przemysłu i komunikacji. Muzeum zostało otwarte 13 grudnia 1994 roku, w stambulskim obszarze Hasköy, na północnym brzegu Złotego Rogu, w dzielnicy Beyoğlu. Fundatorem i pomysłodawcą miejsca jest turecki biznesmen i wizjoner Mustafa Rahmi Koç, należący do najbogatszych ludzi w kraju.
Kim jest Rahmi M. Koç?
Mustafa Rahmi Koç, jeden z najbardziej wpływowych biznesmenów w Turcji, przyszedł na świat 9 października 1930 roku w Ankarze, stolicy kraju. Jako syn jednego z najbogatszych ludzi w Turcji, Vehbi Koça, odziedziczył nie tylko majątek, ale także pasję do biznesu i innowacji. Po ukończeniu szkoły średniej w Robert College w Stambule, wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie studiował na Uniwersytecie Johna Hopkinsa, uzyskując tytuł licencjata z zarządzania przemysłowego.
Po zakończeniu służby wojskowej, Rahmi Koç aktywnie zaangażował się w działalność Grupy Koç. Jego kariera rozpoczęła się w 1958 roku w firmie Otokoç w Ankarze, a następnie przeniósł się do Koç Ticaret, reprezentującej Grupę Koç. Po przeniesieniu siedziby Koç Holding z Ankary do Stambułu w 1964 roku, Rahmi Koç został koordynatorem generalnym Koç Holding A.Ş. Od tego momentu jego wkład w rozwój grupy był nieoceniony. W 1980 roku został przewodniczącym komitetu wykonawczego, a w 1984 roku, po przekazaniu obowiązków przez swojego ojca, Vehbi Koça, objął stanowisko przewodniczącego zarządu Koç Holding. Po latach pracy i wielu sukcesach, Rahmi Koç przeszedł na emeryturę w 2003 roku, przekazując stery swojemu synowi.
Rahmi Koç zajmuje 6. miejsce na liście „100 najbogatszych Turków„, opublikowanej przez tureckiego Forbesa w 2023 roku, z majątkiem wartym 2,7 miliarda dolarów. Poza swoimi osiągnięciami zawodowymi, Rahmi Koç jest również oddanym fanem i mecenasem klubu piłkarskiego Beşiktaş J.K.
Geneza powstania muzeum Rahmiego M. Koça w Stambule
Idea stworzenia muzeum przemysłowego Rahmi M. Koç Müzesi w Stambule zrodziła się w sercu Ameryki, w Dearborn, w stanie Michigan, gdzie Rahmi Koç odwiedził słynne Muzeum Henry’ego Forda. Tam, wśród snujących się oparów rewolucji przemysłowej, zrodził się pomysł stworzenia czegoś podobnego nad Bosforem. Powrót do Turcji był początkiem wielkiej misji: przywrócenia do życia zapomnianych artefaktów przemysłowych i zaprezentowania ich światu jako symboli nowoczesności i dziedzictwa.
Pierwszym etapem było odkupienie zrujnowanego budynku, który w przeszłości służył do odlewania kotwic dla tureckiej floty. To właśnie tam, w zapomnianych murach nad zatoką Złoty Róg, zaczęła się historia muzeum. Dzięki niezwykłemu poświęceniu i determinacji, zabytek został odrestaurowany i przekształcony w przestrzeń, w której dawne maszyny i urządzenia zyskały drugie życie. Oficjalne otwarcie muzeum miało miejsce 13 grudnia 1994.
Wraz z upływem lat, kolekcja muzeum zaczęła rosnąć, zapełniając wnętrza kolejnymi pamiątkami z przeszłości. Nowy rozdział otworzyła nowa budowla, dawniej służąca jako stoczniowy dok, nad brzegiem Złotego Rogu.
Stambulska ekspozycja
Stała ekspozycja muzealna prezentuje prawdziwe skarby przemysłowego dziedzictwa, starannie wybrane z prywatnej kolekcji Rahmiego Koça. Większość eksponatów to oryginalne maszyny oraz ich repliki, wzbogacone o przedmioty naukowe i mechaniczne, które stanowią fundament wystawy muzealnej.
W zakresie transportu drogowego, odzwierciedlają się tu lata zmian i innowacji, począwszy od samochodów wyścigowych i sportowych (od 1953 do 1986 roku) po samochody osobowe, w tym limuzyny i kabriolety (od 1898 do 1994 roku), oraz pojazdy użytkowe (od 1911 do 1963 roku). Nie zabrakło także eksponatów związanych z transportem kolejowym, w tym historycznego tramwaju Stambułu (z 1934 roku) czy nawet powozu sułtana (z 1867 roku).
Na równi z lądowymi eksponatami, muzeum prezentuje bogatą kolekcję morskich artefaktów, takich jak statki towarowe, łodzie motorowe czy nawet łodzie ratunkowe. Wśród nich można znaleźć również unikatowy okręt podwodny – TCG Uluçalireis (S 338), który zyskał sławę jako pierwszy turecki statek opływający kulę ziemską.
Nie sposób pominąć sekcji poświęconej lotnictwu, gdzie od samolotów po modele silników lotniczych, można odkryć fascynujące etapy ewolucji lotnictwa. Nie brakuje także sekcji poświęconej inżynierii, komunikacji, naukowym instrumentom czy nawet modelom i zabawkom, które przybliżają ludziom młodym i starszym skomplikowany świat technologii.
Oprócz ekspozycji stałych, muzeum regularnie organizuje również wystawy czasowe, takie jak „Leonardo, wszechstronny geniusz”, która przybliżała publiczności dzieła wielkiego artysty i naukowca, Leonarda da Vinci. Te ekspozycje pozwalają na jeszcze głębsze zanurzenie się w historię i kulturę technologiczną, nadając muzeum Rahmiego M. Koça niepowtarzalny charakter edukacyjno-kulturalny.
Filie Muzeum Rahmiego M. Koça na terenie Turcji
W ramach swojej misji odkrywania i promowania dziedzictwa przemysłowego i technologicznego Turcji, Rahmi Koç postanowił rozszerzyć swój wpływ na inne regiony kraju. W 2005 roku, w stolicy Turcji, Ankarze, powstało mniejsze pod względem wielkości, ale równie znaczące muzeum, znane jako Çengelhan Rahmi M. Koç Museum. To miejsce, podobnie jak jego pierwowzór w Stambule, zaprasza odwiedzających do fascynującej podróży przez historię transportu, przemysłu i komunikacji.
Rok 2014 przyniósł kolejny kamień milowy w rozwoju dziedzictwa przemysłowego Turcji, gdy na tureckiej wyspie Cunda, w prowincji Ayvalık, powstało trzecie muzeum – Ayvalık Rahmi M. Koç Müzesi. Miejsce stanowi doskonałe uzupełnienie kolekcji znajdujących się w Stambule i Ankarze, oferując mieszkańcom i turystom możliwość zgłębienia fascynującej historii technologii i innowacji. W przeciwieństwie do dwóch pozostałych filii, ta przestrzeń muzealna prezentuje także artefakty archeologiczne.
Muzeum Rahmiego M. Koça w Stambule – Informacje praktyczne
- Muzeum znajduje się w europejskiej części Stambułu, pod adresem Hasköy Cd. No:5, 34445 Beyoğlu.
- W pobliżu muzeum (ok. 400 m) znajduje się przystań promowa Hasköy İskelesi, obsługująca połączenia na trasie Üsküdar – Eminönü – Eyüp Hattı.
- Do muzeum można dotrzeć autobusami linii 36T, 38T, 47E, 50E, 50N, 54HŞ oraz 54HT, wysiadając na przystanku Kırmızı Minare Durağı.
- Z obszaru Eyüp do muzeum można dotrzeć także prywatną łodzią/gondolą, których przystań znajduje się TUTAJ.
- W odległości około 1 kilometra od muzeum znajduje się przystanek Metrobüsa Halıcıoğlu Durağı.
- Wstęp do muzeum jest płatny. W 2024 roku cena biletu dla osoby dorosłej to 190 TL. W związku z inflacją w Turcji, aktualne ceny biletu warto sprawdzić na oficjalnej stronie internetowej placówki – TUTAJ.
