8 marca to dobry pretekst do poświęcenia najnowszego tekstu sytuacji tureckich kobiet. Jak celebrowany jest Dzień Kobiet w Turcji? Jak żyje się współczesnym Turczynkom? A wreszcie z jakimi problemami płeć piękna zmaga się nad Bosforem? Poniżej znajdziecie kilka moich prywatnych refleksji na ten temat, jak również podsumowanie najważniejszych faktów.

Dzień Kobiet w Turcji a codzienność
Kilkanaście miesięcy życia w północno-zachodniej Turcji oraz cykliczne powroty nad Bosfor pozwoliły mi dostrzec, że życie wielu Turczynek z dużych miast w tej części kraju nie odbiega drastycznie od tego, w jaki sposób na co dzień często żyją Polki. Mam w Turcji kilka wspaniałych przyjaciółek, które skończyły studia, pracują na pełen etat, rozwijają się zawodowo oraz awansują na kolejne stanowiska. W międzyczasie oczywiście próbują także w pełni korzystać z życia – podróżując, udzielając się towarzysko oraz dbając o swoją urodę. Większość z nich od wielu lat jest w związku, inne wciąż poszukują miłości życia. Niektóre mają już gromadkę dzieci, pozostałe nawet nie myślą o założeniu rodziny. Część z nich nosi mini spódniczki i tleni swoje długie włosy na blond, inne z kolei nie wyobrażają sobie wyjścia z domu bez zakrycia włosów. Na pozór wszystko wygląda zupełnie normalnie, ale czy na pewno tak jest?
Wbrew pozorom, sytuacja kobiet w Turcji jest dużo bardziej skomplikowana. Losy kobiet uzależnione są przede wszystkim od miejsca urodzenia oraz rodziny, z której pochodzą. Wiele zatrudnionych Turczynek przyznaje, że ich pensje są zdecydowanie niższe od zarobków mężczyzn na tych samych stanowiskach. Stosunkowo niewielki jest także udział tureckich kobiet w życiu społecznym, gospodarczym oraz politycznym.
Moje książki o Stambule i całej Turcji
Odkryj ze mną Turcję i zaplanuj swoją niezapomnianą podróż
Im dalej na wschód tym mniejsza szansa na możliwość otrzymania satysfakcjonującej pracy, nie mówiąc o zrobieniu kariery. Kolejnym problemem, przede wszystkim we wschodnich i centralnych rejonach Turcji, okazuje się silne przywiązanie do tradycji, skłaniające tureckie kobiety do pozostania w domu oraz podporządkowaniu się mężczyźnie. Część rodzin otwarcie zabrania córkom w wieku szkolnym rozpoczęcia edukacji.Skrajnym, lecz wciąż obecnym problemem Turczynek jest również stosunkowo wysoki procent analfabetyzmu.
Choć sytuacja kobiet w Turcji z roku na rok staje się coraz lepsza, wiele Turczynek aktywnie stara się walczyć o swoje prawa i manifestować własne przekonania. Wiele kobiet czyni to na ulicach dużych tureckich miast – jak Stambuł czy Izmir – właśnie 8 marca, w Międzynarodowy Dzień Kobiet.

fot. Marcin Bąkiewicz
Dzień kobiet w Turcji – w jaki sposób jest obchodzony?
Dzień Kobiet w Turcji obchodzony jest w zbliżony sposób do celebrowania tego święta w Polsce. Turczynki mogą liczyć na kwiaty oraz upominki ze strony mężczyzn. Dla tureckich kobiet dzień ten jest także pretekstem do spotkań w żeńskim gronie oraz celebrowania wspólnie swojego święta.
Sytuacja kobiet w Turcji – to warto wiedzieć!
- W XVI oraz XVII wieku niektóre kobiety (m.in. sułtanka Kosem lub sułtanka Mihrimah) miały istotny wpływ na decyzje polityczne sułtanów, a co za tym idzie w praktyce niemalże rządziły Imperium Osmańskim.
- Wraz ze schyłkiem epoki Imperium Osmańskiego w XIX wieku w Turcji pojawiły się pierwsze ruchy feministyczne, walczące o dostęp Turczynek do edukacji oraz płatnej pracy.
- Powstanie Republiki Turcji w 1923 w Turcji zakazano poligamii oraz zrównano prawa kobiet i mężczyzn w zakresie rozwodów oraz dziedziczenia.
- W 1930-1934 roku Turczynki otrzymały pełne prawo do głosowania oraz bycia wybranymi w wyborach.
- W 1987 roku tureckie feministki zorganizowały pierwszy publiczny protest przeciwko przemocy mężczyzn.
- W 1993 roku premierem Turcji po raz pierwszy została kobieta – Tansu Çiller.
- W 2008 roku analfabetyzm w Turcji dotyczył 4 milionów kobiet oraz 990 tysięcy mężczyzn.
- W 2018 roku zaledwie trzy państwowe uniwersytety w Turcji zatrudniają kobiety na stanowisku rektora.
- W 2011 spośród 26 milionów Turczynek zdolnych do pracy, zaledwie 5,9 milionów było czynnie zatrudnionych.
- W 1999 roku 47,3% Turczynek zadeklarowało swój sprzeciw wobec zakrywania głowy. W 2012 roku liczba ta wzrosła do 66,6%.
- Od 1985 roku w Turczynki mają prawo do dokonania aborcji w trakcie pierwszych 10 tygodni ciąży.
- Co roku średnio 28% Turczynek wychodzi za mąż przed ukończeniem 18 roku życia.

Czytaj także: Czy do Turcji potrzebna jest wiza?
Kobiety w Turcji a reszta świata
Na koniec chciałabym podkreślić, że w mojej ocenie problemy, z jakimi borykają się Turczynki nie są odosobnione i przypisane konkretnej szerokości geograficznej. Ten tekst ma jednak na celu przede wszystkim ukazanie sytuacji nad Bosforem.