Kopenhaska cysterna (duń. Cisternerne) to jedna z mniej znanych i nieoczywistych atrakcji stolicy Danii. Miejsce znajduje się pod wzgórzem Frederiksberg, w sercu rozległego parku Søndermarken.
Historia cysterny
Jako zagorzała miłośniczka zwiedzania podziemnych cystern, bez pamięci zauroczona w stambulskich: Cysternie Bazyliki oraz Cysternie Teodozjusza, a także cysternie ze starożytnej Dary w południowo-wschodniej Turcji, nie mogłam sobie odmówić odwiedzenia podziemnego zbiornika wodnego w dzielnicy Søndermarken, w Kopenhadze.
Ten wyjątkowy zbiornik wodny został zbudowany w latach 1856-59, aby poprawić zaopatrzenie w wodę rozwijającej się Kopenhagi i uniknąć ryzyka infekcji, jak miało to miejsce podczas epidemii cholery, która kilka lat wcześniej kosztowała życie kilku tysięcy mieszkańców miasta. W okresie, w którym cysterna była bezpośrednio połączona z przepompownią w Studiesstræde, mogła zaopatrywać nowe, wielopiętrowe budynki Kopenhagi w czystą wodę pitną. Miało to kluczowe znaczenie dla rozwoju stolicy, jako nowoczesnego dużego miasta.
Początkowo zbiornik był otwarty i widoczny na powierzchni parku. Aby zapobiec zanieczyszczeniu wody, w 1891 roku cysternę pokryto betonową konstrukcją oraz trawnikiem. Cisternerne przestała pełnić rolę magazynu wody pitnej w 1933 roku. Przez kolejne dziesięciolecia podziemne komory były zapomniane i popadały w ruinę.
W 2001 roku Cisternerne otwarto dla zwiedzających jako Muzeum Nowoczesnej Sztuki Szkła. W miejscu schodów prowadzących do komnat, wybudowano dwie szklane piramidy, wznoszące się na powierzchni. W 2013 roku zbiornik zaczął pełnić rolę miejsca wystawowego.
Cysterna w Kopenhadze – najważniejsze informacje
- Wilgotność w Cisternerne niemal zawsze wynosi prawie 100%.
- Temperatura w podziemnym zbiorniku waha się od 16ºC w sierpniu do 4ºC w lutym. Latem 2018 roku termometry wskazały rekordową wysokość 19ºC.
- Cisternerne ma powierzchnię 4,320 m2 i składa się z trzech dużych pomieszczeń. Dla porównania, Cysterna Bazyliki, jedna z największych atrakcji Stambułu, posiada powierzchnię 9,800 m2.
- Cysterna w Kopenhadze ma 4,2 metra wysokości. Mogłaby pomieścić około 16 milionów litrów wody.
- Ściany w Cisternerne zbudowane są z potężnych bloków granitowych, posadzka jest betonowa, filary nośne stropów są ceglane, a sam strop wykonany jest z betonu.
- Cisternerne jest jednocześnie jedyną jaskinią naciekową w Danii. Widoczne w komnacie nacieki to efekt przeciekania przez strop wody deszczowej z parku Søndermarken.
Przestrzeń dla sztuki
Współcześnie Cisternerne to podziemna przestrzeń dla sztuki. Corocznie miejsce wypełnia inna wystawa, która rezonuje z klimatem cysterny oraz jednocześnie odwołuje się do jej historii. Wszystkie wystawy dostępne w Cisternerne mają charakter site-specific, a zatem są stworzone specjalnie z myślą o funkcjonowaniu w tym jednym konkretnym miejscu i nie można ich zobaczyć w żadnym innym miejscu na świecie.
W 2022 roku w cysternach można oglądać wystawę „Multiple Realities„, japońskiej artystki Chiharu Shiota. Wnętrze komnaty wypełniły obracające się sukienki oraz struktury, przypominające pajęczyny. Dzieła artystki można oglądać z tarasów zbudowanych nad taflą wody, które wydają się prowadzić w głąb fascynującego, a zarazem niepokojącego świata Shioty.
