Dworzec kolejowy Sirkeci (tur. Sirkeci Garı lub İstanbul Garı) to główna stacja kolejowa Kolei Państwowych Republiki Turcji (TCDD), zlokalizowana w w dystrykcie Fatih, na Półwyspie Historycznym, po europejskiej stronie Stambułu. To właśnie tutaj w XIX i XX wieku swoją trasę kończył legendarny Orient Express.
W lutym 1888 w Konstantynopolu odbyła się huczna ceremonia, w trakcie której zainicjowano budowę stacji kolejowej Sirkeci, bramy Stambułu do Europy. Dworzec został zbudowany przez spółkę Chemins de fer Orientaux / Rumeli Railway. Za projekt budynku, oddanego do użytku podróżnych 3 listopada 1890 roku, odpowiadał niemiecki architekt i inżynier August Jasmund, absolwent uniwersytetu w Berlinie, który przybył nad Bosfor, by studiować architekturę orientalną. Wiedza i talent Niemca zyskały uznanie i zaufanie sułtana Abdülhamita II, który uczynił Jasmunda także konsultantem architekta sułtańskiego pałacu.
W trakcie prac nad projektem dworca Sirkeci, Jasmund zwrócił szczególną uwagę na fakt, że tureckie miasto stanowi symboliczny i wymowny punkt, w którym kończy się Zachód a zaczyna Wschód. Z uwagi na tę mieszankę kultur, niemiecki architekt postanowił zrealizować swój projekt w stylu orientalistycznym, z uwzględnieniem wielu regionalnych i narodowych akcentów. Jasmund zaprojektował ostrołukowe okna oraz szerokie drzwi wejściowe, przypominające portale z okresu seldżuckiego. Całość uzupełniły barwne witraże.
Podstawę gmachu dworca Sirkeci wykonano z granitu, a do wykończenia elewacji użyto marmuru oraz kamieni sprowadzonych z Marsylii. W poczekalniach dla podróżnych zdecydowano ustawić duże piece kaflowe, pochodzące z Austrii. Oświetlenie budynku zapewniało 300 latarni gazowych, umieszczonych w różnych miejscach obiektu. Po obu stronach głównego wejścia do Sirkeci znajdowała się wieża zegarowa, trzy duże restauracje a także ogródek piwny.
Końcowa stacja Orient Expressu
Dworzec Sirkeci był końcową stacją na trasie legendarnego Orient Expressu, luksusowego pociągu pasażerskiego, stanowiącego symbol komfortu i bogactwa. Trasa na linii Paryż – Konstantynopol wynosiła 2880 km i wiodła także przez Budapeszt, Belgrad, Bukareszt i Konstancę. Bezpośrednia podróż na całej trasie trwała 67 godzin, a pociągi rozpędzały się do 80 km/h. W latach 50. i 60. główna restauracja Sirkeci była miejscem spotkań znanych pisarzy (regularnie bywała tu m.in. Agatha Christie!), dziennikarzy oraz wielu zamożnych pasażerów Orient Expressu. Ostatni regularny kurs pociągu na trasie Paryż–Stambuł miał miejsce w maju 1977 roku, później linię skrócono do Bukaresztu.
Dworzec Sirkeci można zobaczyć m.in. w filmie Pozdrowienia z Rosji z 1957 roku, drugiej oficjalnej produkcji o przygodach Jamesa Bonda.
Otwarcie Muzeum Kolejnictwa w Stambule
W 2005 roku w budynku dworca otwarto niewielkie Muzeum Kolejnictwa w Stambule (tur. İstanbul Demiryolu Müzesi), mające na celu zaszczepiać miłość do kolei oraz pomóc przyszłym pokoleniom w rozumieniu jej historii. W placówce eksponowanych jest około 300 pamiątek, związanych z turecką koleją, w tym m.in. fotografie, dokumenty z okresu osmańskiego, mapy, projektu planów tras kolejowych oraz narzędzia, maszyny i sprzęt pamiętający czasy Orient Expressu.
W 2013 roku pod dworcem Sirkeci zbudowano stację tunelu kolejowego Marmaray, którego dalszy odcinek biegnie na dnie Bosforu. Stacja Sirkeci (tur. Marmaray Sikreci Istasyonu) to czołowy dworzec przy europejskim brzegu cieśniny.
Stacja tunelu kolejowego Marmaray
Cześć, jestem Aga! Miło mi gościć Cię na Styku Kultur - blogu podróżniczym o Turcji (i reszcie świata). Znajdziesz tu ponad 350 tekstów, spośród których większość poświęcona jest Turcji. Na Styku Kultur przeczytasz również o wielu innych zakątkach świata. Rozgość się i czuj, jak u siebie! Będzie mi miło, jeśli zaobserwujesz mnie na Facebooku oraz Instagramie.
Cześć, jestem Marcin! Pisanie zostawiam Agnieszce, za to towarzyszę Jej razem z aparatem, uwieczniając na zdjęciach to, co oglądamy. Czasem profesjonalną lustrzanką, lub bezlusterkowcem z zestawem obiektywów, innym razem komórką. Poza tym zaciągam Agę do sklepów muzycznych i na festiwale, szukając podczas naszych wojaży dobrej muzyki. Zajrzyj na moją stronę oraz profile na Facebooku i Instagramie, by dowiedzieć się więcej.
