Muzeum Mozaiki Zeugma w tureckim mieście Gaziantep posiada jedną z najwspanialszych kolekcji antycznych mozaik na świecie. Najsłynniejszym eksponatem Zeugmy jest „Gypsy Girl”.
Zeugma to największe na świecie muzeum mozaiki, którego powierzchnia liczy 30 tys. metrów kwadratowych. Obiekt znajduje się w Gaziantep, mieście w południowo-wschodniej Turcji, znanym przede wszystkim z pistacji oraz wytwarzanej z nich baklawy. W bogatej kolekcji muzealnej podziwiać można m.in. 1450 metrów kwadratowych mozaik z okresu rzymskiego i późnego antyku, 140 metry kwadratowe fresków, 4 rzymskie fontanny, 20 kolumn, 4 rzeźby z wapienia, brązowy posąg Marsa, jak również sarkofagi.
Mozaiki znajdujące się w muzeum pochodzą ze starożytnego miasta Zeugma i liczą około 2000 lat. To absolutne perełki, biorąc pod uwagę ich wzornictwo, kolor oraz precyzję wykonania. Na szczególną uwagę zasługuje także dobry stan, w jakim dotrwały do czasów współczesnych. Muzealna ekspozycja stara się przybliżyć odwiedzającym styl życia, kulturę oraz wierzenia dawnych mieszkańców miasta, odtwarzając ich otoczenie, przy użyciu pełnowymiarowych replik – murów budynków, kamieni, kolumnad oraz innych obiektów, stworzonych według stylu architektonicznego tamtych czasów.
W przestrzeni muzealnej dumnie dominuje posąg Marsa, boga wojny i wiosny, sprawiającego wrażenie strażnika Zeugmy.
Hipnotyzująca „Gypsy Girl” z Gaziantep
Najcenniejszym skarbem Zeugmy, który rozsławił Gaziantep na całym świecie, stając się ikoną i symbolem miasta, jest bez wątpienia mozaika Gypsy Girl. Istnieje wiele teorii, dotyczących fragmentu mozaiki, odnalezionej na podłodze willi w antycznej wiosce Belkıs. Choć zyskała swoją nazwę z uwagi na sposób splotu włosów postaci, w rzeczywistości prawdopodobnie prezentowała antyczną boginię Gaję. Tym, na co zwracają uwagę wszyscy odwiedzający muzeum, są oczy kobiety – bez względu na kąt patrzenia, postać wydaje się podążać za nami swoim wzrokiem, dzięki czemu niektórzy mają w zwyczaju nazywać ją Mona Lisą z Gaziantepu.
Muszę przyznać, że na tle przepięknych mozaik, którymi wypełniony został parter muzeum, moje spotkanie “oko w oko” z Gypsy Girl było odrobinę rozczarowujące. W rzeczywistości mozaika jest niewielka, a sposób jej ekspozycji (ciemna sala, w której zwykle nie brakuje tłumu odwiedzających) nie zrobiła takiego wrażenia, jak pozostałe części obiektu. Z drugiej strony, sporym przeżyciem było przyjrzenie się tej legendzie południowo-wschodniej Anatolii na żywo.
Zwiedzanie muzeum
Przestrzeń muzealną stanowią trzy jednostki – budynek główny, w którym można przyjrzeć się z bliska starożytnym mozaikom z Zeugmy, budynek z kolekcją późnoantycznych mozaik kościelnych, pochodzących z okolic Gaziantepu, a wreszcie trzeci budynek, mieszczący gabinety oraz sale konferencyjne. Zwiedzanie Zeugmy rozpoczyna się od najniższego poziomu, a kończy na najwyższym piętrze, w pobliżu sklepu z oficjalnymi pamiątkami. W pobliżu wejścia eksponowane są mozaiki odnalezione najbliżej rzeki Eufrat, a następnie te znalezione w bliżej miasta. Na parterze eksponowane są także mozaiki z rzymskiej łaźni, znalezione w trakcie budowy tamy Birecik na Eufracie.
Ceny biletów & lokalizacja Zeugmy
Opłata za wstęp do Muzeum Mozaiki Zeugma w 2021 roku wynosi 30 TL. Dzieci poniżej 8 roku życia wchodzą bezpłatnie. W 2021 roku placówka jest czynna w godzinach 9:00 – 19:00 w okresie letnim (1 kwietnia – 1 października) oraz od 9:00 do 17:00 zimą.
