Odkryj tajemnice Hipodromu w Stambule: Obelisk Konstantyna, Obelisk Teodozjusza, Wężowa Kolumna & Fontanna Wilhelma II

Poznaj niezwykłe atrakcje Hipodromu w Stambule! W samym sercu nadbosforskiej metropolii czekają na ciebie fascynujące artefakty o bogatej historii: Obelisk Teodozjusza, Obelisk Konstantyna, Kolumna Wężowa oraz Fontanna Wilhelma II. Skorzystaj z naszych wskazówek i odkryj magię przeszłości już dziś!

W trakcie pobytu w Stambule warto choć raz odwiedzić dawny Hipodrom, będący częścią centralnego placu Sultanahmet. W tym artykule przybliżamy tajemnicze atrakcje tej okolicy, które przykuwają uwagę swoim niecodziennym wyglądem.

Obelisk Teodozjusza 

Jedną z budowli przyciągających wzrok wszystkich odwiedzających Hipodrom w Stambule jest Obelisk Teodozjusza, znany w języku tureckim jako Theodosius Dikilitaşı. Budowla znajduje się w południowej części placu Sultanahmet, obok Yılanlı Sütun, czyli Kolumny Wężowej. Pochodzi  z Egiptu i jest jednym z antycznych obelisków, które przez lata fascynowały świat.

Według wierzeń starożytnych, obelisk posiadał magiczną moc talizmanu. Podobnie jak wiele innych antycznych obiektów, przypisywano mu zdolność chronienia przed klęskami i zapewniania szczęścia. To przy nim składano modlitwy i życzenia, a wiara w jego magiczną moc trwała przez stulecia.

Historia Obelisku Teodozjusza w Stambule jest niezwykle barwna. Został on pierwotnie wzniesiony w XV wieku p.n.e. przez faraona Totmesa III  i stanął przy siódmym pylonie świątyni Karnaku. Następnie, w 357 roku n.e., rzymski cesarz  Konstantyn II sprowadził go do Aleksandrii, a w roku 390 n.e. obelisk trafił pod Stambuł za sprawą cesarza Teodozjusza I. To właśnie on postanowił postawić go w sercu stambulskiego Hipodromu, gdzie stoi do dziś.

Dikilitaş zbudowany został z czerwonego granitu i pierwotnie mierzył imponujące 30 metrów. Niestety, w wyniku transportu na obecne miejsce, dolna część obelisku uległa uszkodzeniu, co sprawia, że jego obecna wysokość wynosi 18,45 metra (z podstawą 24,87 metra). Kolumna waży około 200 ton.

Na czterech ścianach obelisku wyryte są napisy w języku greckim i łacińskim, opowiadające o zwycięstwach faraona i wydarzeniach związanych z Egiptem. Na marmurowym cokole można zobaczyć z kolei płaskorzeźby, które przedstawiają sceny z czasów, gdy obelisk został odbudowany w Konstantynopolu. Jedna z tych scen ukazuje Teodozjusza I, który wręcza koronę zwycięzcy wyścigów rydwanów. Wokół niego eksponowane są łuki i kolumny, a także radośni widzowie, muzycy i tancerze, uczestniczący w ceremonii.

Obelisk Konstantyna / Obelisk Murowany 

Niezwykłą atrakcją Hipodromu jest także Obelisk Murowany, znany wśród Turków jako Örme Dikilitaş. Znajduje się na zachód od Meczetu Sułtana Ahmeda (Błękitny Meczet), na południowym końcu starożytnej trasy wyścigowej w centrum dawnego Konstantynopola, obok słynnego Obelisku Teodozjusza i Kolumny Wężowej. 

Chociaż dokładna data jego powstania nie jest znana, przypuszcza się, że mogło to nastąpić za panowania Konstantyna I (324-337 n.e.) lub Teodozjusza I (379-395 n.e.). Obelisk zaczął być nazywany imieniem Konstantyna VII po renowacji w X wieku. W owych czasach zdobiony był złotymi miedzianymi płytami, przedstawiającymi zwycięstwa dziadka Konstantyna VII, Bazylego I. Obelisk posiadał także kulę na szczycie. Jednak według przekazów, podczas Czwartej Krucjaty złote płyty zostały skradzione i przetopione. Dziurki w podstawie wskazują, że kiedyś obelisk był pokryty marmurem, jednak dalszy los tych pokryć pozostaje nieznany. 

Obelisk Konstantyna często pojawiał się na licznych miniaturach osmańskich, na których nowicjusze wykonujący ćwiczenia na Atmeydanı (Placu Konnym) udowadniali swoją zręczność wspinając się na kolumnę, co niestety skutkowało licznymi zniszczeniami konstrukcji.

Obelisk Murowany trafił na rewers tureckich banknotów o nominale 500 lir w latach 1953-1976, utwierdzając swoje znaczenie jako historyczny symbol miasta.

Kolumna Wężowa 

Kolumna Wężowa, znana w języku tureckim pod nazwą Yılanlı Sütun, to starożytna kolumna brązowa, pierwotnie stworzona w Delfach i przetransportowana do Konstantynopola przez Konstantyna Wielkiego w roku 324. Została wzniesiona ku pamięci Greków, którzy walczyli i pokonali Imperium Perskie w Bitwie pod Platejami (479 p.n.e.). 

Ten unikalny pomnik początkowo przedstawiał trzy brązowe węże oplatające centralną kolumnę. Uważano, że posiadają one magiczne moce. W starożytnej kulturze greckiej wąż symbolizował mądrość i uzdrawianie, podczas gdy w kulturze tureckiej był symbolem siły. Kolumna Wężowa stanowiła również talizman chroniący miasto przed insektami i gadami.

W kolejnych wiekach pomnik z czasem uległ uszkodzeniom. Na początku XVII wieku zaginęła jedna z głów węża, a pod koniec XVII wieku wszystkie trzy głowy zostały zniszczone. Obecnie, fragment podżuchwowy jednej z głów węża jest eksponowany w Muzeum Archeologicznym w Stambule.

Kolumna Wężowa, choć częściowo zniszczona i pozbawiona swojej pierwotnej funkcji, przetrwała jako ważny świadek historyczny, przypominający o dawnych wydarzeniach i zwycięstwach starożytnej Grecji nad Imperium Perskim.

Fontanna Niemiecka

Fontanna Niemiecka (tur. Alman Çeşmesi) w Stambule to stylizowana fontanna w północnym krańcu dawnego Hipodromu. Została zbudowana w Niemczech, a następnie przetransportowana i złożona w swoim obecnym miejscu w 1900 roku, aby upamiętnić drugą rocznicę wizyty niemieckiego cesarza Wilhelma II w Imperium Osmańskim w 1898 roku. Fontannę zaprojektowali niemieccy architekci Spitta i Schoele, a także niemiecki architekt Carlitzik i włoski Joseph Anthony. Jej styl i znaczenie historyczne sprawiają, że również stanowi ona istotny element dziedzictwa tej części Stambułu.

Plac Sultanahmet – wszystko, co warto wiedzieć przed podróżą

• Plac Sultanahmet, którego częścią jest dawny Hipodrom, znajduje się w sercu dzielnicy Fatih w Stambule.
• Najbardziej praktycznym sposobem dotarcia na Plac Sultanahmet jest tramwaj Bagcilar-Kabatas (linia T1). / Informacje na temat karty komunikacji miejskiej w Stambule – Istanbulkart znajdziesz TUTAJ.
• Najbliższą stacją tramwajową jest Sultanahmet. 
• Plac Sultanahmet i większość przylegających dróg jest zamknięta dla ruchu pojazdów, z wyjątkiem tramwajów, taksówek i autokarów turystycznych. 
• Z uwagi na strategiczną lokalizację w Stambule oraz bliskość meczetu Ayasofya oraz Błękitnego Meczetu, plac jest objęty szczególną ochroną policji i służb bezpieczeństwa – widok umundurowanych z bronią jest tu czymś całkowicie normalnym. 
• W tej okolicy warto wystrzegać się osób, które z różnych powodów zaczepiają turystów, w tym m.in. samozwańczych przewodników (prawdziwi przewodnicy mają oficjalny identyfikator, który łatwo zweryfikować), którzy oferują oprowadzenie po okolicy.