„Stój, wędrowcze! Stąpasz po ziemi, na której spoczywa epoka” – tymi słowami poematu Halila Onana Necmettina przywitani zostają wszyscy, którzy trafiają do Çanakkale, nadmorskiego miasta w północno-zachodniej Turcji, położonego tuż przy cieśninie Dardanele. To tutaj przeszłość wciąż odbija się echem w codziennym życiu mieszkańców.
Miasto o strategicznym znaczeniu
Çanakkale od wieków odgrywało kluczową rolę militarną i handlową. Już w starożytności znane było jako Hellespont, a jego położenie między Europą a Azją sprawiało, że było przedmiotem licznych konfliktów. W XV wieku sułtan Mehmed II nakazał budowę twierdzy Çimenlik, mającej strzec wejścia do cieśniny. Jednak to bitwa o Gallipoliz lat 1915–1916 sprawiła, że Çanakkale na stałe zapisało się w historii jako symbol tureckiego oporu.
Współczesne życie w historycznym mieście
Choć Çanakkale liczy dziś ponad 204 tys. mieszkańców, wciąż zachowuje kameralny, lokalny charakter. To miasto, w którym historia przenika się z codziennością, a przeszłość i teraźniejszość harmonijnie współistnieją. Ogromne znaczenie ma tu Uniwersytet Onsekiz Mart, jeden z najbardziej prestiżowych ośrodków akademickich w regionie, który przyciąga studentów z całej Turcji i z zagranicy.
Moje książki o Stambule i całej Turcji
Odkryj ze mną Turcję i zaplanuj swoją niezapomnianą podróż
Centrum miasta tętni życiem, szczególnie wieczorami, gdy nadmorski deptak – kordon – wypełnia się rozmowami, śmiechem i zapachami lokalnej kuchni. To właśnie tu najłatwiej poczuć atmosferę codziennego życia mieszkańców.
Skąd wzięła się nazwa Çanakkale?
Nazwa miasta łączy dwa słowa: „çanak” (miska) i „kale” (twierdza). Odnosi się to zarówno do twierdzy Çimenlik, jak i do tradycji ceramiki, z której od wieków słynie ten region. „Gliniana Twierdza” to określenie, które łączy w sobie ducha militarnej historii i rzemieślniczej kultury.
Cieśnina Dardanele i mitologia
Z Çanakkale wiąże się także piękna legenda o Hero i Leandrze – kochankach rozdzielonych wodami cieśniny. Leander każdej nocy przepływał Hellespont, by spotkać się z ukochaną Hero. Gdy podczas jednej z przepraw zgasło światło, które prowadziło go przez wodę, młodzieniec utonął. Hero, odnajdując jego ciało, rzuciła się z wieży do morza. To opowieść o miłości silniejszej niż strach i śmierć, znana od starożytności aż po epokę romantyzmu – przeprawy próbował dokonać również Lord Byron.
Najciekawsze atrakcje Çanakkale
Koń trojański z filmu „Troja”
Na głównym placu przy promenadzie dumnie stoi rzeźba konia trojańskiego, podarowana miastu przez ekipę filmową po zakończeniu zdjęć do hollywoodzkiej produkcji „Troja”. Mierzy 11 metrów i przyciąga tłumy turystów każdego dnia. To najbardziej rozpoznawalny punkt Çanakkale.
Lustrzany Bazar
Zbudowany w 1890 roku bazar przypomina słynny Egipski Bazar ze Stambułu. Znajdziesz tu przyprawy, ceramikę, słodycze, rękodzieło i całą gamę lokalnych pamiątek. To także miejsce, gdzie można porozmawiać z mieszkańcami, napić się herbaty i… utargować coś wyjątkowego.
Zabytkowa część miasta i wieża zegarowa
Çanakkale zachowało zabytkową tkankę miejską z czasów osmańskich. Spacerując po uliczkach starego miasta, można podziwiać ponadstuletnie kamienice, klimatyczne antykwariaty, galerie i pracownie artystyczne.
Centralnym punktem jest wieża zegarowa z 1897 roku, zbudowana przez włoskiego konsula Emili Vitalisa. To tu spotykają się mieszkańcy, to tu tętni życie.
Nadmorska promenada i promy przez Dardanele
Promenada, czyli lokalny „kordon”, ciągnie się wzdłuż wybrzeża, oferując piękne widoki na cieśninę i nieustanny ruch promów łączących europejski i azjatycki brzeg miasta. Wieczorne rejsy i zachody słońca nad Dardanelami to jedno z tych doświadczeń, które zostają w pamięci na zawsze.
W centrum miasta znajduje się też plaża, z której można podziwiać przepływające tankowce i rybaków zarzucających sieci przy świetle latarni.
Muzeum Marynarki Wojennej i twierdza Çimenlik
Miłośnicy historii powinni odwiedzić Muzeum Marynarki Wojennej, mieszczące się przy twierdzy Çimenlik. Na terenie muzeum znajdują się:
- replika okrętu „Nusret”,
- miny morskie z czasów I wojny światowej,
- armaty i pamiątki po marynarzach,
- oraz monumentalny pomnik Atatürka.
To miejsce, które doskonale łączy edukację z zadumą i refleksją nad historią XX wieku.
Çanakkale to nie tylko punkt na mapie. To miejsce, które opowiada historię całej Turcji. Od antycznych mitów, przez bohaterskie walki pod Gallipoli, aż po współczesną codzienność – miasto tętni życiem i pamięcią. Warto się tu zatrzymać, posłuchać opowieści fal cieśniny Dardanele i dać się oczarować atmosferze miejsca, gdzie przeszłość nigdy nie odeszła.
