Jedną z okolicznych atrakcji Kayseri jest miasteczko Talas, oddalone od centrum metropolii o jakieś 8 km. Na wszystkich odwiedzających czeka tu wiele przykładów tradycyjnej architektury regionu, prezentującej jego długą i barwną historię. Jednym z nich jest Dom Kultury i Sztuki im. Yamana Dede (tur. Yaman Dede Kültür ve Sanat Evi).
Kim był Yaman Dede?
Żyjący w latach 1887 – 1962 Yaman Dede to uznany poeta, związany z bractwem mewlewitów, zakonem założonym w XIII wieku przez Rumiego. Yaman Dede urodził się w Talas, jako dziecko chrześcijan, Yuvana oraz Afurani. W pierwszych miesiącach życia, wraz z rodzicami, wyjechał do Kastamonu na północy kraju, gdzie uczęszczał do podstawowej szkoły prawosławnej, a później także do szkoły średniej. Chociaż uczniowie niemuzułmańscy nie mieli obowiązku uczęszczania na lekcje religii, Yaman Dede nigdy nie rezygnował z tej edukacji. W 1909 roku wstąpił do szkoły prawniczej w Stambule. Po ukończeniu studiów pełnił funkcję urzędnika w Sądzie Cywilnym w dzielnicy Beyoğlu, a w kolejnych latach pracował przede wszystkim jako prawnik.
W międzyczasie prowadził w ukryciu konferencje na temat Mevlany w różnych prowincjach Anatolii, modlił się w meczetach najbardziej zacisznych dzielnic, jak również w tajemnicy pościł w czasie Ramadanu. W latach 40. Yaman Dede często podróżował także do Konyi, tureckiej stolicy mewlewitów. W 1942 roku poeta oficjalnie ogłosił przejście na islam, który – jak twierdził – był mu bliski od czasów młodości. Poeta przybrał wówczas imię Mehmet Abdülkadir Keçeoğlu. W kolejnych latach poślubił muzułmankę o imieniu Hatice.
Kontynuując pracę na szczeblu państwowym, Mehmet Abdülkadir Keçeoğlu zdobywał wiedzę na studiach poetyckich oraz prowadził program o życiu różnych starszych mewlewitów w jednej z rozgłośni radiowych w Ankarze, przyciągając uwagę wielu dziennikarzy oraz zyskując pozycję z kręgach literackich i naukowych. W bogatym życiorysie Yamana Dede można odnaleźć nawet wzmiankę o osiągnięciu przez niego trzynastego stopnia inicjacji loży masońskiej, z której został jednak wydalony z uwagi na związek z islamem.
W ostatnim okresie swojego życia nauczał arabskiego, tureckiego oraz perskiego, jak również literatury w wielu zagranicznych i tureckich szkołach. Zmarł w Stambule, 3 maja 1962 roku. Został pochowany na historycznym cmentarzu Karacaahmet w dzielnicy Üsküdar.
Dom Kultury i Sztuki im. Yemana Dede w Talas
Znajdujący się w Talas Yaman Dede Kültür Ve Sanat Evi to imponujący budynek, sąsiadujący z kilkoma innymi historycznymi budowlami, wykonanymi z ciętego kamienia. Rezydencja została odrestaurowana przez lokalną gminę w swoim oryginalnym stylu i bezpłatnie otwarta dla odwiedzających. W trzypiętrowym gmachu można zobaczyć wiele artefaktów, prezentujących dawne dziedzictwo prowincji Kayseri, jak również przedmioty, opowiadające historię rodzinną Yamana Dede. To bez wątpienia jedno z ciekawszych miejsc w okolicy dla wszystkich miłośników historii!
