Medresa Kasımiye w Mardin: Klejnot wschodniej Turcji

Na przedmieściach Mardin, jednego z najbardziej malowniczych miast południowo-wschodniej Turcji, znajduje się Kasımiye Medrese, znana również jako Medresa Kasima Paszy. Ta historyczna medresa jest nie tylko świadectwem średniowiecznej architektury, ale również miejscem pełnym tajemniczych legend i symboliki, które przyciągają miłośników historii i kultury z całego świata.

Geografia

Kasımiye Medrese usytuowana jest na południowy zachód od zabytkowego centrum miasta Mardin, na wysokości około 975 metrów nad poziomem morza. To położenie na wzgórzu oferuje niesamowite widoki na dolinę Mezopotamii, które zapierają dech w piersiach i stanowią doskonałe tło dla tej imponującej budowli.

Medresa, w krajach muzułmańskich, to instytucja edukacyjna, w której prowadzono nauczanie na poziomie średnim i wyższym. Słowo „medresa” pochodzi od arabskiego rdzenia „ders” (درس), co oznacza „lekcja” lub „nauczanie”. W medresach nauczycieli nazywano „müderrisami”, ich asystentów „muidami”, a uczniów „danışmendami”, „softami” lub „talebami”.

Historia

Budowę Kasımiye Medrese rozpoczęto za panowania sułtana Al-Zahira Majd al-Dina 'Isā ibn Dāwūda z dynastii Artukidów. Dynastia ta rządziła w Anatolii, a ich wpływy obejmowały wiele ważnych ośrodków kulturalnych i religijnych. Niestety, sułtan zginął w 1407 roku w bitwie przeciwko Karakoyunlu, zanim budowa została ukończona. Medresa pozostawała nieukończona, aż do czasu, gdy miasto zostało zdobyte przez władców Ak Kojunlu. Kasım, syn sułtana Akkoyunlu Mu’izz-al-Dina, kontynuował budowę i zakończył ją w 1445 roku. To dzięki niemu medresa zyskała swoje obecne kształty i stała się jednym z najważniejszych ośrodków edukacyjnych w regionie.

W 1924 roku, w ramach sekularyzacji Turcji, wszystkie medresy w kraju zostały zamknięte, co zakończyło funkcjonowanie Kasımiye Medrese jako ośrodka edukacyjnego.

Architektura

Główna struktura medresy ma kształt prostokąta. Wejście od strony południowej zdobi bogato zdobiony portal, który wita odwiedzających misternymi ornamentami, choć niektóre z nich zostały uszkodzone przez upływ czasu.

Dziedziniec i symbolika wody

W centralnym dziedzińcu znajduje się zbiornik wodny, który pełni nie tylko funkcję estetyczną, ale ma również głębokie znaczenie symboliczne. Woda wpadająca do basenu symbolizuje narodziny, a jej przepływ przez basen i odpływ przez wąską szczelinę reprezentuje cykl życia: młodość, dojrzałość i śmierć. Ostateczny odpływ wody symbolizuje sırat – wąski most nad piekłem, prowadzący do raju według wierzeń islamskich. Miejsce to jest popularną scenerią dla sesji ślubnych.

Sale lekcyjne

Sale lekcyjne otaczające dziedziniec mają niskie drzwi, co zmuszało uczniów do ukłonienia się przed nauczycielami przy wejściu jako znak szacunku. Ta architektoniczna cecha jest nie tylko praktyczna, ale również symboliczna, przypominając o pokorze i szacunku wobec wiedzy.

Meczet i fontanna

Medresa zawiera również dwa meczety: jeden używany przez Szafiitów, znajdujący się na zachodnim krańcu budynku, i drugi, mniejszy, używany przez Sunnitów na wschodzie. Na północy budynku znajduje się fontanna, która jest integralną częścią kompleksu.

Zegar słonia

Na północ od eyvanu znajduje się replika słynnego zegara słonia zaprojektowanego przez Al-Jazariego, muzułmańskiego inżyniera z XII wieku. Ten mechanizm, znany ze swojej precyzji i innowacyjności, jest dowodem na zaawansowaną myśl techniczną tamtych czasów i dodaje unikalnego charakteru medresie.

Legenda Kasima Paszy

Według lokalnych legend, Kasım Pasza został zamordowany w tej medresie. Jego siostra, w geście żalu, pocierała ściany eyvanu jego zakrwawioną koszulą, co miało pozostawić trwałe ślady krwi. Do dziś mówi się, że po polaniu wodą, na ścianach wciąż widoczne są te ślady, co dodaje miejscu aurę tajemniczości.

Jak dotrzeć do Kasımiye Medrese

Lokalizacja

Medresa Kasımiye znajduje się w dzielnicy Medrese Mahallesi, przy ulicy Kasımiye Sk., w Mardinie. Adres: Medrese Mahallesi, Kasımiye Sk., 47100 Artuklu/Mardin, Turcja.

Dojazd

Lotnisko: Najbliższym lotniskiem jest Mardin Havalimanı, oddalone około 20 km od miasta. Z lotniska można dotrzeć do centrum Mardinu taksówką lub wynajętym samochodem.

Transport publiczny: W Mardinie kursują minibusy (dolmusze), które są popularnym środkiem transportu. Można nimi łatwo dojechać do medresy z różnych części miasta.

Samochód: Jeśli podróżujesz samochodem, Mardin jest dobrze skomunikowany drogami z innymi dużymi miastami w regionie. Z centrum miasta kieruj się na południe w stronę Medrese Mahallesi.

Pieszo: Jeśli przebywasz w centrum Mardinu, spacer do Kasımiye Medrese to doskonały sposób na podziwianie architektury i atmosfery miasta. Trasa jest dobrze oznakowana i łatwo dostępna.

Godziny otwarcia i bilety

Medresa jest otwarta dla zwiedzających przez cały tydzień. Godziny otwarcia mogą się różnić w zależności od pory roku, dlatego warto sprawdzić aktualne informacje przed planowaną wizytą. Wstęp do medresy jest bezpłatny, jednak muzeum może pobierać opłatę za wstęp.

Rekomendacje

• Najlepszy czas na wizytę: Poranne godziny, kiedy słońce pięknie oświetla budynek i dziedziniec.
• Co zabrać: Wygodne buty do chodzenia, kapelusz przeciwsłoneczny, wodę do picia.
• Zachowanie: Pamiętaj o odpowiednim ubiorze, zwłaszcza podczas zwiedzania miejsc o charakterze religijnym.