Stambuł, będący kulturalnym i historycznym centrum Turcji, jest jedynym miastem na świecie, które leży na dwóch kontynentach – Europie i Azji. Ta tętniąca życiem metropolia jest domem dla ponad 15 milionów ludzi i od wieków pełni rolę mostu łączącego Wschód z Zachodem. W sercu tego dynamicznego megalopolis znajduje się Marmaray – innowacyjny system kolei podziemnej, który zrewolucjonizował transport publiczny w Stambule.
Historia i Konstrukcja Marmaray
Marmaray to imponujący projekt, którego realizacja trwała wiele lat. Jego początki sięgają 1985 roku, kiedy to przeprowadzono pierwsze studium wykonalności. Oficjalne prace budowlane rozpoczęły się w 2004 roku i obejmowały budowę różnych typów tuneli, w tym batymetrycznego tunelu o długości 1,4 km, oraz licznych stacji zarówno podziemnych, jak i nadziemnych. Cały system został zaprojektowany z myślą o maksymalnej efektywności i bezpieczeństwie.
Marmaray obejmuje odcinek o łącznej długości 76,6 km, w tym tunel o długości 13,5 km. Najgłębszy punkt tunelu znajduje się na głębokości 60,46 m. Marmaray posiada łącznie 37 stacji naziemnych i 3 podziemne, z łączną liczbą 440 wagonów pasażerskich, które osiągają maksymalną prędkość 100 km/h.
Tunel Marmaray pod cieśniną Bosfor
Tunel Marmaray (tur. Marmaray Tüneli) to podmorski tunel kolejowy o długości 13,5 km (8,4 mi), łączący Europę z Azją pod cieśniną Bosfor. Został otwarty dla ruchu pasażerskiego 29 października 2013 roku. Stanowi najgłębszy zanurzony tunel na świecie, z najgłębszym punktem znajdującym się 60 metrów poniżej poziomu morza. Tunel składa się z dwóch pojedynczych torów z trzema stacjami kolejowymi: Yenikapı, Sirkeci i Üsküdar. Wschodni portal tunelu znajduje się w Kadıköy, a zachodni w Zeytinburnu. Podmorski tunel łączący Europę i Azję pod Bosforem obsłużył ponad 1 miliard pasażerów w ciągu pierwszej dekady.
Ochrona przed trzęsieniami ziemi
Budowa tunelu Marmaray w pobliżu aktywnej Północnoanatolijskiej Strefy Uskokowej, oddalonej zaledwie o około 18 kilometrów, budziła obawy wśród inżynierów i sejsmologów. Naukowcy szacują, że istnieje 77% prawdopodobieństwo, że w ciągu najbliższych 30 lat Stambuł dozna trzęsienia ziemi o magnitudzie 7,0 lub większej w skali Richtera. Aby zapobiec uszkodzeniom podczas trzęsienia ziemi, inżynierowie zastosowali wodoszczelną konstrukcję tunelu, wstrzykując przemysłową zaprawę do głębokości 24 metrów poniżej dna morskiego. Dzięki elastycznym właściwościom konstrukcji oraz zastosowaniu zapór przeciwpowodziowych, tunel jest przygotowany na potencjalne zagrożenia sejsmiczne.
Praktyczne wskazówki dla podróżnych
Planowanie podróży
Marmaray łączy 43 stacje na trasie o długości 76,6 km, obejmującej zarówno część europejską, jak i azjatycką Stambułu. Trasa rozpoczyna się na stacji Halkalı na zachodzie i kończy się na stacji Gebze na wschodzie, przechodząc przez kluczowe dzielnice miasta takie jak Bakırköy, Zeytinburnu, Fatih, Üsküdar i Kadıköy.
Częstotliwość i czas przejazdu koleją Marmaray
Pociągi Marmaray kursują co 15 minut na głównych trasach Halkalı – Gebze oraz Ataköy – Pendik. Dzięki temu podróżni mogą liczyć na regularne i szybkie połączenia, co znacznie ułatwia codzienne przemieszczanie się między Azją a Europą. Cała trasa z Halkalı do Gebze zajmuje około 1,5 godziny.
Bilety i opłaty
Marmaray oferuje system biletowy dostosowany do różnych potrzeb podróżnych. Ceny biletów są zależne od liczby przejechanych stacji, a opłaty są naliczane zgodnie z ustalonymi taryfami. Dostępne są także karty elektroniczne, które można doładować według potrzeb. Cennik jest podzielony na kilka kategorii: dla dorosłych, studentów oraz osób korzystających ze zniżek socjalnych.
W 2024 roku Marmaray wprowadził nowy cennik biletów. Cena biletu normalnego za najkrótszy przejazd wynosi 15,00 TL, a za pełen przejazd 33,20 TL. Dla studentów ceny te wynoszą odpowiednio 7,32 TL za najkrótszy przejazd i 23,14 TL za najdłuższy przejazd.
Opłaty za przejazd w 2024 roku
- Pełna Opłata: 33,20 TL
- Studenci: 15,00 TL
Opłaty zależne od liczby stacji w 2024 roku
- 1 – 7 Stacji: pełna opłata: 15,00 TL, studenci: 7,32 TL
- 8 – 14 Stacji: pełna opłata: 19,29 TL, studenci: 9,02 TL
- 15 – 21 Stacji: pełna opłata: 22,26 TL, studenci: 10,74 TL
- 22 – 28 Stacji: pełna opłata: 25,68 TL, studenci: 12,21 TL
- 29 – 35 Stacji: pełna opłata: 29,99 TL, studenci: 14,36 TL
- 36 – 43 Stacji: pełna opłata: 33,20 TL, studenci: 15,00 TL
Lista przystanków Marmaray
Oto lista przystanków Marmaray na trasie Halkalı – Gebze:
- Halkalı
- Mustafa Kemal
- Küçükçekmece
- Florya
- Florya Akvaryum
- Yeşilköy
- Yeşilyurt
- Ataköy
- Bakırköy
- Yenimahalle
- Zeytinburnu
- Kazlıçeşme
- Yenikapı
- Sirkeci
- Üsküdar
- Ayrılık Çeşmesi
- Söğütlüçeşme
- Feneryolu
- Göztepe
- Erenköy
- Suadiye
- Bostancı
- Küçükyalı
- İdealtepe
- Süreyya Plajı
- Maltepe
- Cevizli
- Atalar
- Başak
- Kartal
- Yunus
- Pendik
- Kaynarca
- Tersane
- Güzelyalı
- Aydıntepe
- İçmeler
- Tuzla
- Çayırova
- Fatih
- Osmangazi
- Darıca
- Gebze
Wskazówki Podróżnicze
- Godziny szczytu: Aby uniknąć tłumów, staraj się podróżować poza godzinami szczytu, które przypadają na wczesne ranki oraz późne popołudnia.
- Bezpieczeństwo: Stacje Marmaray są dobrze oznakowane i wyposażone w liczne kamery bezpieczeństwa oraz bramki kontrolne. Personel stacji Marmaray jest zawsze gotowy do pomocy, co sprawia, że podróżowanie jest bezpieczne i komfortowe.
- Połączenia: Marmaray integruje się z innymi środkami transportu publicznego w Stambule, takimi jak metro, tramwaje i autobusy, co umożliwia łatwe przesiadki i kontynuowanie podróży.
Marmaray to nie tylko środek transportu, ale także symbol nowoczesności i innowacji w Stambule. Dzięki niemu codzienne podróże mieszkańców miasta stały się szybsze, wygodniejsze i bardziej ekologiczne. Od momentu jego otwarcia, Marmaray zyskał ogromną popularność, przyczyniając się do zrównoważonego rozwoju transportu publicznego w jednym z najważniejszych miast świata.
