Ankara dla początkujących. To warto wiedzieć o stolicy Turcji!

Planujesz podróż do Ankary? Sprawdź, co warto wiedzieć o stolicy Turcji oraz jakich miejsc nie można pominąć w trakcie jej zwiedzania!

Odrobinę pechowa stolica

Ankara ma pecha. Mało tego, że wciąż wiele osób na całym świecie nie zdaje sobie sprawy, że to właśnie ona – a nie Stambuł – od niespełna stu lat stanowi stolicę Turcji, także i sami Turcy dalecy są od nadmiernego koncentrowania uwagi na swoim mieście stołecznym. Nad Bosforem powszechnie królują nawet żarty o tym, że największą atrakcją Ankary jest… powrót do Stambułu. Bardzo nieładnie! Ankarczycy dorobili się jednak także swoich złośliwych ripost i chętnie przekonują, że Stambuł jest miastem wyłącznie do odwiedzenia, w którym dobrze mieszka się jedynie bogaczom i rosyjskim oligarchom.

Więcej informacji o Ankarze znajdziesz także w mojej książce „Turcja. W mojej krainie minaretów, aromatycznej herbaty i mruczących kotów„, wydanej nakładem wydawnictwa PASCAL.

Wbrew dość powszechnym opiniom, Ankara to nie tylko strategiczny ośrodek polityczny, przemysłowy i handlowy oraz miejsce, w którym krzyżują się najważniejsze ścieżki komunikacyjne kraju, ale także miasto, które ma szansę rozkochać w sobie niejednego przybysza. Oczywiście pod warunkiem, że ten sprawdzi przed wyjazdem kilka podstawowych faktów na temat obranego celu podróży i wyzbędzie się oczekiwań rodem z kurortów Riwiery Tureckiej czy Wybrzeża Egejskiego. Mam wielką nadzieję, że ten artykuł ma szansę okazać się w tym pomocny. 

W cieniu Stambułu

Ankara to stolica oraz drugie pod względem zaludnienia największe miasto Turcji, tuż po Stambule. Różnica między tymi dwoma metropoliami jest jednak kolosalna – podczas gdy leżący nad Bosforem Stambuł może pochwalić się niespełna szesnastoma milionami mieszkańców, w stolicy kraju mieszka ich „zaledwie” niespełna sześć milionów.

Stolica Turcji jest zlokalizowana w centralnej części Anatolii. Ze względu na położenie w głębi lądu zimy w mieście są zwykle mroźne i śnieżne, a miesiące letnie suche i upalne. Także deszczowe dni nie są dla ankarczyków niczym nadzwyczajnym, szczególnie wiosną oraz jesienią. Podobnie jak my, doświadczają oni czterech pór roku. 

Od kiedy Ankara jest stolicą Turcji? Od niespełna stu lat! 

Ankara została stolicą kraju decyzją Mustafy Kemala Atatürka, fundatora oraz pierwszego prezydenta Republiki Turcji. Miało to miejsce po upadku Imperium Osmańskiego, którym przez wieki rządziła dynastia sułtanów, a także po zakończeniu tureckiej wojny o niepodległość, zwieńczonej pokojowym traktatem w Lozannie z 24 lipca 1923 roku. Informacja o ustanowieniu nowej stolicy kraju została oficjalnie podana do wiadomości 13 października 1923 roku, na szesnaście dni przed proklamacją Republiki. O przewadze Ankary nad Stambułem zadecydowała jej lokalizacja i znaczenie geopolityczne. Leżąc w sercu kraju miała znacznie mniejsze szanse na przedostanie się w ręce wroga. Jednocześnie, z perspektywy centralnej Anatolii znacznie łatwiej było „doglądać” wszystkie pozostałe tureckie prowincje. Co więcej, Ankara miała stanowić symbol nowoczesnej i świeckiej republiki i swoiste przeciwieństwo skostniałego sułtanatu. 

Współcześnie Ankara to bardzo prężnie rozwijająca się metropolia, w której nowoczesność zagląda do okien tradycyjnemu oraz konserwatywnemu stylowi życia. W przeciwieństwie do wielu innych światowych stolic, z całą pewnością nie jest najbardziej wyluzowanym, zlaicyzowanym i imprezowym miejskim reprezentantem swojego kraju. Znacznie swobodniej można poczuć się chociażby we wspomnianym Stambule, a przede wszystkim w obszarach zdominowanych przez turystykę, na czele z okolicami Izmiru oraz Antalyi. Z drugiej strony Ankara stanowi dość naturalny kierunek dla wielu Turczynek i Turków, marzących o ukończeniu najbardziej prestiżowych uczelni wyższych, a w dalszej kolejności o rozwoju swojej zawodowej kariery.  Młodzi ludzie zamieszkujący turecką stolicę nie narzekają na nudę i brak atrakcji, co chętnie potwierdzają także zagraniczni studenci, którzy w realizują tu naukę w ramach europejskiego programu Erasmus. 

Z perspektywy ankarczyków 

W trakcie rozmów z ankarczykami można dość łatwo wyczuć rozczarowanie tym, jak kiepska opinia o stolicy Turcji panuje w powszechnej świadomości. Ich zdaniem przypinanie jej łatki miasta nudnego i – co gorsza – brzydkiego to kompletne nieporozumienie. Owszem, być może nie ma w nim zbyt wielu zapierających dech w piersiach perełek architektonicznych, powalających krajobrazów rodem z nadbosforskich pocztówek i barwnych opowieści Orhana Pamuka, ani też dyskotek i oślepiających feerią neonów klubów nocnych, w których można szaleć do białego rana. Są jednak inne miejskie atuty, na czele z niepowtarzalnym klimatem zabytkowej dzielnicy Hamamönü, wieloma fascynującymi muzeami, malowniczymi obszarami zieleni, a wreszcie całą masą galerii handlowych, restauracji i pubów, w których można skosztować lokalnej kuchni i świetnie się bawić. Wreszcie, jak przyznają ankarczycy, ranga stolicy zobowiązuje i to właśnie oni wieloma atrakcjami oraz nowinkami w kraju mogą nacieszyć się jako pierwsi. A w dodatku metropolia jest znacznie tańsza od Stambułu, zarówno gdy mowa o zakupach spożywczych, paragonach z knajp, czy wreszcie cenach wynajmu mieszkań. Podczas gdy wynajęcie ładnego lokum w modnej i centralnej dzielnicy jest w Ankarze w zasięgu ręki dla osób dysponujących rozsądnym budżetem, w przypadku Stambułu to znacznie większy orzech do zgryzienia.

Stambuł czy Ankara?  

Zgodnie z teorią jednego z moich tureckich znajomych, który ze względów zawodowych nieustannie krąży między jednym miastem a drugim, mieszkańcy Ankary są bardziej przywiązani do miejsca zamieszkania, nie przepadają za chaosem i są zwykle dosyć zamknięci w relacjach z obcymi. W kontrze do nich pozostają stambułczycy – łatwo dostosowujący się do zmian, stroniący od rutyny, spragnieni życia towarzyskiego oraz relacji z przybyszami z zagranicy. Podczas gdy ci pierwsi to świetni reprezentanci kultury Anatolii, mieszkańcom Stambułu znacznie bliżej do Europy. Ile w tym generalizacji? Z całą pewnością sporo, a jednak, znając Ankarę dość powierzchownie, a Stambuł niemal jak własną kieszeń, jestem skłonna przyznać mu nieco racji. Fakt, że ankarczycy na yabancı (z tur. obcy) spoglądają z większym dystansem to jednak bez wątpienia tylko i wyłącznie efekt znacznie mniejszej ilości zagranicznych turystów zaglądających do stolicy Turcji, aniżeli do jej turystycznych perełek.  

Tym, co w Ankarze może przysporzyć nieco problemów wszystkim gościom z zagranicy jest dość kiepska znajomość języka angielskiego wśród mieszkańców stolicy. Doświadczyliśmy tego niemal na każdym kroku, między innymi w sklepach, restauracjach, na stacji metra, a nawet – co zaskoczyło nas najmocniej – w hotelu. Gdyby nie moja znajomość tureckiego, pozwalająca na mało wyrafinowaną lecz skuteczną komunikację, zakupy, podróż miejską komunikacją czy otrzymanie hotelowej faktury okazałyby się solidnym wyzwaniem. Z drugiej strony, jestem przekonana że metropolia obfitująca w tak wiele prestiżowych uczelni wyższych może pochwalić się solidną armią młodych władających angielskim. Z jakiegoś powodu, nie było nam dane ich spotkać. 

Co warto zobaczyć w stolicy Turcji? 

Niemal każda dzielnica Ankary posiada swoją osobowość i unikalny klimat. Są te bardziej konserwatywne, w których życie lokalnych społeczności skupia się wokół zaręczyn, ślubów i narodzin, jak i te w których mieszkańcy w weekendy grywają w golfa, dumnie manifestując swój status społeczny. Główne atrakcje miasta koncentrują się w dzielnicach: Çankaya oraz Altındağ. 

Do największych atrakcji Ankary należą:

• Anıtkabir – rozległy kompleks wznoszący się na wzgórzu Anıttepe, którego najważniejszym budynkiem jest mauzoleum Mustafy Kemala Atatürka, to miejsce, które choć raz w życiu pragnie odwiedzić każdy turecki patriota. Budowa obiektu została zakończona w 1953 roku. Trumna z ciałem zmarłego w 1938 roku w Stambule prezydenta została przetransportowana do Anıtkabiru rankiem 10 listopada 1953 z Muzeum Etnograficznego w Ankarze, które było pierwszym miejscem pochówku Ojca Turków. Grób Atatürka znajduje się tuż pod symbolicznym 40-tonowym sarkofagiem na parterze Sali Honorowej, która jest otwarta dla zwiedzających. Anıtkabir jest także miejscem ostatniego spoczynku İsmeta İnönü, drugiego prezydenta Turcji, który został tu pochowany w 1973 roku. Kompleks składa się z czterech głównych części: Drogi Lwów, Placu Ceremonialnego, Sali Honorowej i Parku Pokoju. Znajduje się tu także placówka muzealna, w której eksponowane są m.in. przedmioty osobiste, medale, odznaczenia oraz niektóre z prezentów należących do Atatürka. 

• Stara osmańska dzielnica Hamamönü – wskutek odrestaurowania tego obszaru przez władze miejskie turyści mają możliwość przyjrzenia się z bliska wyjątkowej architekturze mieszkalnej, pochodzącej z późnej epoki osmańskiej oraz wczesnych lat Republiki. Można tu znaleźć wiele klimatycznych kawiarni, pracowni artystycznych oraz warsztatów rzemieślników zlokalizowanych w tradycyjnych drewnianych chatach z wykuszem, noszących w języku tureckim nazwę cumbalı. W miejscowej kuchni królują osmańskie sorbety, pyszne cytrynowe lemoniady, tradycyjnie parzona kawa oraz słodka pasta mesir macunu. W trakcie pobytu w Hamamönü warto zajrzeć także na ulicę Sarıkadın, przy której mieszczą się stragany miejscowych kobiet trudniących się rękodziełem. 

• Zamek w Ankarze – Ankara Kalesi, czyli lokalna twierdza to historyczna fortyfikacja założona w VIII wieku p.n.e. przez Frygów i przebudowana w 278 p.n.e. przez Galatów. W swojej długiej historii zamek przeszedł liczne przebudowy, między innymi w czasach rzymskich, bizantyjskich, seldżuckich i osmańskich. Fortyfikacja wznosi się nad skalistym wzgórzem, z którego roztacza się panoramiczny widok na całe miasto. W obrębie murów cytadeli znajdują się liczne galerie, sklepy i kawiarnie, a w bliskim sąsiedztwie twierdzy warte odwiedzenia Muzeum Cywilizacji Anatolijskich. To ostatnie uznawane jest za jedno z bardziej fascynujących muzeów w całej Turcji! 

Jak dotrzeć do Ankary? 

Nie istnieją bezpośrednie połączenia lotnicze między Polską a lotniskiem Ankara Esenboğa. Najprostszym sposobem na dotarcie do stolicy Turcji jest lot liniami Turkish Airlines, z przesiadką w Stambule. Połączenia krajowe do stolicy kraju są najczęściej realizowane ze stambulskiego lotniska im. Sabihy Gökçen, a w drugiej kolejności także z płyty najnowszego i największego lotniska w Turcji – Istanbul Grand Airport. Ze Stambułu do Ankary można także dotrzeć szybką koleją lub korzystając z wielu dostępnych połączeń autokarowych.