Valletta: co warto zobaczyć w stolicy Malty? [największe atrakcje, transport, informacje praktyczne]

Valletta jest stolicą Malty, małego wyspiarskiego kraju na Morzu Śródziemnym. Miasto położone jest na północno-wschodnim wybrzeżu i słynie z zabytkowych budynków, kolorowych drewnianych balkonów, malowniczych widoków, muzeów oraz wydarzeń kulturalnych.

Valletta – podstawowe informacje o stolicy Malty

• Valletta jest stolicą Malty, zamieszkałą przez około 6 tys. mieszkańców, co czyni ją jedną z najmniejszych stolic w Europie pod względem liczby ludności.
• Najlepszym momentem w roku na odwiedzenie Valletty jest wiosna oraz jesień. W tych okresach na Malcie jest ciepło i słonecznie, a jednocześnie nie tak tłumnie, jak w szczycie sezonu letniego. W lipcu oraz sierpniu w stolicy może być bardzo gorąco i tłoczno.
• Valletta może pochwalić się dużą ilością zabytków i atrakcji, na czele z Pałacem Wielkiego Mistrza, Górnymi Ogrodami Barrakka, Nardowym Muzeum Archeologicznym czy po po prostu malowniczą architekturą mieszkalną, ukrytą wzdłuż wąskich uliczek i zaułków.
• Valletta słynie z tradycyjnej kuchni maltańskiej, która jest połączeniem smaków śródziemnomorskich i północnoafrykańskich. Do najpopularniejszych dań należą: pastizzi (kruche ciasto nadziewane ricottą lub groszkiem), stuffat tal-fenek (gulasz z królika, z dodatkiem czosnku, pomidorów, czerwonego wina raz ziół i przypraw) i ġbejniet (okrągły ser z mleka owczego lub koziego). Stolica Malty słynie także z lokalnych win i alkoholi, jak chociażby wszechobecne piwo Cisk, czy popularny maltański likier z opuncji, Bajtra.

• Oficjalnymi językami Malty są maltański i angielski. Ten pierwszy ewoluował z wpływów arabskich i włoskich (w tym przede wszystkim sycylijskich). Ma swoją odrębną gramatykę, słownictwo oraz alfabet, oparty na łacińskim z dodatkiem kilku liter charakterystycznych tylko dla Malty. Na szczęście, większość mieszkańców kraju mówi płynnie po angielsku.
• Valletta oferuje wiele opcji zakwaterowania, od luksusowych hoteli, przez prywatne apartamenty po niedrogie hostele. Wielu turystów decyduje się na nocleg w pobliskich miejscowościach Sliema lub St. Julian’s, które słyną z imprezowego klimatu i niższych cen noclegów, a zarazem umożliwiają łatwy i szybki transport do Valletty (autobusem lub promem).
• Międzynarodowy Port Lotniczy Malta (MLA) leży w miejscowości Luqa, oddalonej o zaledwie 8 km od kilometrów od stolicy Republiki Malty. Do Valletty można stamtąd łatwo dotrzeć przy pomocy taksówki lub autobusu miejskiego.
• Valletta, podobnie jak cała Republika Malty, podlega systemowi ruchu lewostronnego, który został ustanowiony, gdy Malta stała się kolonią brytyjską (1813 – 1964).

Największe atrakcje Valletty – co warto zobaczyć w stolicy Malty?

Pomimo niewielkich rozmiarów, Valletta to miasto o bogatej historii, mogące pochwalić się wieloma zabytkami i atrakcjami turystycznymi. Maltańską stolicę najlepiej zwiedza się na piechotę, dzięki czemu można w pełni delektować się urokiem jej oryginalnej architektury mieszkalnej oraz malowniczych widoków. Stolica Republiki Malty leży na półwyspie, z widokiem na Morze Śródziemne.

Architektura mieszkalna

Choć Valletta posiada wiele interesujących zabytków i muzeów, największą atrakcją miasta jest jego wyjątkowa architektura mieszkalna, słynąca z tradycyjnych balkonów. Drewniane (niekiedy także żelazne) konstrukcje są cechą wspólną wielu budynków w mieście. Pomalowane na rozmaite kolory, pięknie kontrastują z wapiennymi fasadami maltańskich kamienic, tworząc unikatowy i jedyny w swoim rodzaju styl. Jednym z powodów popularności balkonów w Valletcie jest upalny i słoneczny klimat miasta. Balkony zapewniają cień i ochronę przed promieniami, a jednocześnie pozwalają mieszkańcom cieszyć się chłodną bryzą wiejącą od morza. Maltańskie balkony niejednokrotnie zdobi motyw ośmioramiennego krzyża, będącego symbolem joannitów.

Pałac Wielkiego Mistrza

Pałac Wielkiego Mistrza został zbudowany pod koniec XVI wieku przez joannitów, zakon religijny i wojskowy, który rządził Maltą od XVI do XVIII wieku. Jest imponującym przykładem architektury barokowej. Odwiedzający mają okazję przyjrzeć się z bliska pałacowym salom, w których odbywają się maltańskie ceremonie państwowe. Na miłośników historii czeka tu także imponująca kolekcja broni i zbroi używanych przez Rycerzy św. Jana.

Konkatedra św. Jana w Valletcie

Zbudowana w XVI wieku, na zlecenie joannitów, Konkatedra św. Jana w Valletcie słynie z bogatej barokowej architektury, misternych dekoracji i bezcennych dzieł sztuki, w tym obrazów Caravaggia, przedstawiających sceny z życia św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty.

Bazylika Matki Bożej z Góry Karmel

Bazylika Matki Bożej z Góry Karmel jest jedną z najbardziej rozpoznawalnych świątyń i głównych atrakcji Valletty. Świątynia stanowi część Światowego Dziedzictwa UNESCO, które obejmuje całe miasto. Obecny kościół wybudowano w latach 1958-1981, na miejscu zniszczonego w czasie II wojny światowej kościoła z końca XVI wieku. Budowla posiada dużą owalną kopułę, widoczną z wielu zakątków Valletty.

Fort św. Elmo

Fort St. Elmo to zabytkowa fortyfikacja, zbudowana przez joannitów w XVI wieku jako część większego systemu obronnego, mającego na celu chronić Maltę przed inwazją Imperium Osmańskiego. Obszar fortu składa się z szeregu bastionów i murów obronnych, a także centralnego dziedzińca i niewielkiej kaplicy. Fort odegrał znaczącą rolę w historii Malty, szczególnie podczas Wielkiego Oblężenia w 1565 roku, kiedy to był miejscem zaciętej bitwy między joannitami a armią osmańską. Pomimo ogromnej przewagi liczebnej Turków Osmańskich, w konsekwencji rycerze maltańscy zdołali wypędzić Osmanów z Malty.

Na przestrzeni wieków Fort St. Elmo był wykorzystywany do różnych celów. Dziś znajduje się w nim Narodowe Muzeum Wojny, które prezentuje militarną historię wyspy. Turyści mogą zwiedzać mury i wały obronne fortu, a także przyjrzeć się z bliska wielu militarnym eksponatom, takim jak m.in. samoloty z czasów II wojny światowej. Odwiedzający fort mogą również wybrać się na spacer wzdłuż murów obronnych i podziwiać panoramiczne widoki na Wielki Port i okolicę.

Górne Ogrody Barrakka

Górne Ogrody Barrakka to dawny prywatny ogród rycerzy Zakonu św. Jana, udostępniony mieszkańcom Valletty w XIX wieku. To najwyższy punkt miejskich murów obronnych. Jedną z głównych atrakcji ogrodów jest historyczna ceremonia wystrzałów armatnich, która odbywa się codziennie o godz. 12:00 oraz 16:00. Tradycja sięga XVI wieku, kiedy to strzelano z armat sygnalizujących otwarcie i zamknięcie bram miejskich, a także dla uczczenia ważnych wydarzeń. W górnych ogrodach znajduje się również kilka posągów i pomników, w tym popiersie Winstona Churchilla.

Widok z Górnych Ogrodów Barrakka w Valletcie jest jednym z najbardziej spektakularnych na Malcie. Podobnie jak w przypadku Dolnych Ogrodów Barrakka, widać stamtąd m.in. Wielki Port oraz Trzy Miasta, które znajdują się po drugiej stronie portu. Warto tu zajrzeć przede wszystkim o zachodzie słońca, najlepiej o tzw. „złotej godzinie”.

Winda Barrakka

Licząca 58 metrów Winda Barrakka łączy obszar Górnych Ogrodów Barrakka z dolnym nabrzeżem poniżej. Dźwig został otwarty w 2012 roku, w miejscu wcześniejszej, nieistniejącej już zabytkowej windy, i od tego czasu cieszy się dużym zainteresowaniem turystów. System składa się z dwóch wagonów poruszających się po oddzielnych torach, z których każdy może przewozić do 21 pasażerów jednocześnie. Barrakka Lift kursuje codziennie w godzinach 8:00 – 22:00, a bilety można kupić przy wejściu do windy. Koszt przejazdu w dwie strony to zaledwie 1 euro.

Chatki rybackie

W centrum Valletty, w bliskim sąsiedztwie Dolnych Ogrodów Barrakka, znajduje się niewielka urokliwa wioska rybacka, położona wzdłuż skalistego wybrzeża. Jest siedzibą miejscowych rybaków oraz popularnym miejscem spotkań młodzieży. Znajdujące się w niej chatki rybackie to proste konstrukcje o kolorowych fasadach, które nierzadko stanowią motyw dla obrazów, malowanych na Malcie. Obszar stanowi także bezpieczną przestrzeń dla ulicznych kotów, a rezydenci wioski dbają o to, by miseczki czworonogów były zawsze pełne.

Transport w Valletcie – jak podróżować po stolicy Malty?

Większość atrakcji i malowniczych miejsc w Valletcie znajduje się w niewielkiej odległości od siebie, stąd najlepszym sposobem na zwiedzanie stolicy Republiki Malty są piesze spacery. Oczywiście, miasto posiada jednak również dość dobrze rozwiniętą sieć komunikacji miejskiej.

• Autobusy miejskie: Valletta jest obsługiwana przez sieć autobusów publicznych, obsługiwanych przez Malta Public Transport. Pojazdy w swoich założeniach kursują według regularnego rozkładu jazdy. Główny dworzec autobusowy w Valletcie znajduje się tuż za murami miasta, w pobliżu Fontanny Trytona. Uwaga! Maltańskie autobusy mają w zwyczaju być przepełnione, a wówczas nie zatrzymują się na przystankach o wskazanej godzinie. Oczekiwanie na autobus, który będzie dysponował miejscem, niekiedy może zająć dłuższą chwilę.

• Taksówki oraz prywatne przewozy: Taksówki są powszechnie dostępne w Valletcie i funkcjonują w systemie taryf z licznikiem, regulowanym przez przez Malta Transport Authority. Na Malcie działa także kilka aplikacji pośredniczących w organizacji przejazdów, w tym Bolt, Cool i eCabs. Na wyspie nie jest dostępny UBER.
• Promy miejskie: Istnieje połączenie promowe między Vallettą a Sliemą, która znajduje się po drugiej stronie portu. Rejs promem miejskim trwa tylko kilka minut i zapewnia malowniczy widok m.in. na Wielki Port.

Kolejki turystyczne: W Valletcie kursują kolejki turystyczne, oferujące wycieczki z przewodnikiem po głównych atrakcjach miasta. Pociągi te są szczególnie popularne wśród osób, które chcą poznać miasto, nie mając wiele czasu na jego samodzielne zwiedzanie.