Turecka kuchnia – street food, czyli uliczne przysmaki królujące nad Bosforem

- Advertisement -

Miłość Turków do ich własnego jedzenia i ogromny dystans do kuchni innych krajów to sprawa oczywista. Ilekroć pytam znajomych z Turcji o gusta kulinarne, odpowiedź jest jasna: köfte, kebab, mantı… – dalej nie trzeba wymieniać. Gdybając, co zabraliby ze sobą na bezludną wyspę, turecka kuchnia wyprzedzała w ich odpowiedziach takie pozycje jak sprzęt elektroniczny, książki czy latarka. I wiadomo, że z turecką kuchnią równać się może właściwie tylko grecka, która receptury swoich przysmaków dawno temu od Turków rzecz jasna skopiowała. ;)

Faszerowane małże

Jeśli miałabym wskazać, co w tureckim street foodzie kochałam najbardziej, nim postanowiłam zostać wegetarianką, były to bez wątpienia midye dolma, czyli faszerowane ryżem i przyprawami małże. Komponują się perfekcyjnie z cytryną oraz zimnym piwem, a i same w sobie stanowią przekąskę, której mało kto potrafi sobie odmówić. Gdzie można je zakupić? Przy nadmorskich promenadach aż roi się od Midyeci, czyli sprzedawców mediye, którzy zwykle wystawiają je na swoich okrągłych stoliczkach. Nawet jeżeli na pierwszy rzut oka zaczniemy mieć wątpliwości co do sposobu ich produkcji, gwarantuję, że w nadmorskich miejscowościach są zawsze świeże i wyśmienite. Midye serwowane są również w restauracjach, a ich cena, bez względu na miejsce, zwykle bywa niewielka.

Kumpir, czyli zapiekany ziemniak

Innym przysmakiem, który polecam wszystkim miłośnikom ziemniaków, jest kumpir. Pozycja obowiązkowa w tureckim menu fast foodowym, dostępna w barach, jak również w wielu restauracjach. Główny składnik to właśnie imponujących rozmiarów ziemniak, który wypiekany jest w specjalnym piecu. Po upieczeniu zostaje przekrojony na pół oraz wypełniony masłem, solą, serem kaşar oraz wszelkiego rodzaju dodatkami – kukurydzą, groszkiem, ogórkami, oliwkami czy pokrojonymi parówkami. Kumpir podaje się zwykle z dodatkiem sosów. Przekąska popularna jest również na Bałkanach.

Kasztany i kukurydza

Spacerując m.in. po ulicach Stambułu z łatwością można dostrzec sprzedawców smażonych kasztanów. Szczególnie w okresie jesiennym i zimowym ich zapach roztacza się nad ulicami, tworząc wyjątkowy klimat! Po uprażeniu, kasztany swoją konsystencją przypominają ugotowanego ziemniaka, o słodkim orzechowym smaku. Cena za kilogram pieczonych kasztanów przekroczyła w ostatnim czasie 100 TL, dlatego też sami Turcy preferują spożywać je w wersji surowej lub prażyć w warunkach domowych, a sama przekąska pozostaje przede wszystkim atrakcją dla turystów. Oczywiście, u tureckich sprzedawców kasztany można nabywać w małych ilościach, np. na sztuki. Wszystkim tęskniącym za smakiem smażonych kasztanów przypominam, że te polskie niestety nie są jadalne! ;)

Pieczona lub gotowana kukurydza, z dużym dodatkiem soli, to kolejna przekąska idealna w czasie wieczornego spaceru po  promenadzie. Jej zapach, wraz z zapachem prażonego pop-cornu, to właściwie synonim wczasów nad tureckim morzem. W Turcji, podobnie jak w Grecji wielu innych krajach, z łatwością spotkamy wiele stoisk, przy których zakupić możemy przepyszną i ciepłą kukurydzę.

Simit

Simit to nic innego, jak turecki obwarzanek posypany obficie sezamem. Do dziś pamiętam moje zaskoczenie, gdy słysząc po raz pierwszy donośne nawoływanie simitçi (uliczny sprzedawca simitów), miałam wrażenie, że ktoś wzywa o pomoc. To jednak stary jak świat turecki sposób na powiadomienie wszystkich głodomorów, że oto nadchodzi możliwość zakupu obwarzanków! Każdy, kto ma ochotę, może wybiec na ulicę i zakupić ten smaczny wypiek. Przysmak dość tani, co sprawia, że jest również naczelną przekąską wszystkich studentów, obficie popijaną çayem. Simity nabyć można niemal wszędzie, a część sprzedawców nosi je na głowie, poukładane na specjalnych tacach. Tego rodzaju panowie mogą zjawić się nagle przy naszym wyjściu z autokaru, w towarzystwie kolegów sprzedających çay lub szczęśliwe losy. Jedno jest pewne – turecka kuchnia nie byłaby sobą, gdyby nie wszechobecne simity!

Çay

Gdy już mamy w ręce simita, naszą niemal naturalną reakcją jest rozejrzenie się za herbatką. Çay, czyli turecka herbata to napój narodowy Turków. Podawana obowiązkowo w małych szklaneczkach w kształcie tulipana, kusi swoim aromatem oraz mocą. Herbata towarzyszy Turkom przez cały dzień, a ilości wypitych szklaneczek (koniecznie z dużą ilością cukru) nie są w stanie zliczyć nawet oni sami. Co ciekawe, popularność gorącej herbaty wcale nie maleje podczas upalnych letnich dni. Spacerując po tureckich ulicach wszędzie dostrzec można mężczyzn biegających od sklepu do sklepu z tacą pełną małych szklaneczek çayu. Propozycję wypicia hebraty otrzymamy w Turcji wszędzie, począwszy od sklepu, przez uniwersytet aż po komisariat policji. Tradycyjna turecka herbata uprawiana jest przede wszystkim w okolicach ośrodków Rize i Trabzon.

Słodycze & owoce

Naczelnym motywem przewodnim tureckiego street foodu są słodkości, począwszy od lodów, nabywanych od zabawnych dondurmacı (sprzedawców lodów), po gęste słodkie galaretki, lizaki czy ciastka. Najpopularniejszym słodkim ulicznym przysmakiem jest Tarihi Osmanlı Macunu (Tradycyjne Osmańskie Cukierki), czyli słodka masa pięciu różnych smaków, których gęstą konsystencję sprzedawca gwałtownym zręcznym ruchem owija spiralnie wokół patyczka, tworząc tym samym wyśmienitego, tęczowego lizaka. Sprzedawcy cukierków ubrani są, rzecz jasna, po osmańsku. Turecka kuchnia może poszczycić się całą gamą słodkości, na których widok nie sposób się nie zgłodnieć!

Na ulicach Turcji spotkamy również wielu sprzedawców warzyw i owoców. Co ciekawe, wbrew przewodnikowym fantazjom, w Turcji nie znajdziemy wszelkich możliwych owoców świata po groszowych cenach. Ceny bywają wyższe od polskich, a dostępność danych owoców czy warzyw zależy od tego, czy w danym okresie można je wyhodować w Turcji. Kraj nie jest bowiem nastawiony na import czegokolwiek zza granicy, a kwestią najistotniejszą jest możliwość zarobku dla lokalnych sprzedawców. Nie znaczy to oczywiście, że wybór jest mały. Niemal co miesiąc spotkać możemy nowe, nieznane w Polsce owoce oraz warzywa. Wszechobecność cytrusów oraz granatów sprawia, że na tureckich ulicach można z łatwością kupić pyszny wyciskany sok z wybranych owoców!