☞ Moje książki - sklep

Starożytny Harran i niezwykłe domy-ule [południowo-wschodnia Turcja]

Autor zdjęć: Marcin Bąkiewicz
- Advertisement -

W trakcie podróży po południowo-wschodniej Anatolii mieliśmy okazję odwiedzić wiele niezwykłych miast, takich jak m.in. Diyarbakır, Mardin, Midyat, Şanlıurfa czy Gaziantep. Jednym z miejsc, które najbardziej zapadły w mojej pamięci jest jednak starożytny Harran i jego wyjątkowe „domy-ule”.

Harran to starożytne miasto, zlokalizowane na obszarze Górnej Mezopotamii, którego początki sięgają wczesnej epoki brązu. Wzmianka o mieście znajduje się Biblii, zgodnie z którą urodzić miał się tu sam prorok Abraham. Osada znajduje się około 20 kilometrów na południowy-zachód od Akçakale, miasteczka leżącego bezpośrednio przy granicy z Syrią, w prowincji Şanliurfa. Od Urfy Harran dzieli około godziny jazdy samochodem. W dawnych czasach starożytny Harran pełnił istotną rolę handlową, w związku z dogodną lokalizacją na szlaku między Morzem Śródziemnym a równinami rzeki Tygrys. Jest to prawdopodobnie jedna z najstarszych osad na świecie.

Harran coraz popularniejszy wśród turystów

Podczas gdy jeszcze kilka dekad temu region ten uchodził za najbiedniejszy i najsłabiej rozwinięty w całym kraju, współcześnie zaczyna przeżywać mały rozkwit, stopniowo przyciągając coraz więcej turystów. Zarówno mieszkańcy innych regionów Turcji, jak i goście zagraniczni przebywają do Harranu, by zobaczyć na własne oczy wioskę pełną charakterystycznych domów w kształcie uli. Koncepcja ich budowy sięga III w.p.n.e., jednak zachowane do czasów współczesnych egzemplarze liczą od 200 do 300 lat. Władze regionu od wielu lat dokładają starań, by ratować zabytkowe konstrukcje i przywracać historycznym budowlom ich pierwotną formę.

- Advertisement -
Polecamy Ci także:  Park Gülhane - najpopularniejszy zielony obszar Stambułu

Stożkowe kopuły i naturalny system wentylacji

Domy zlokalizowane w Harranie posiadają stożkowe kopuły, z niewielkim otworem w dachu. Zostały zbudowane na planie koła lub kwadratu. Z uwagi na ich wygląd, bardzo często określa się je mianem domów-uli. Zazwyczaj tworzą grupę budynków, ściśle przylegających do siebie. Konstrukcje zostały stworzone przy użyciu tradycyjnych metod, przez dawnych lokalnych mistrzów. Ich ściany mierzą około 2 metrów wysokości. Całość konstrukcji pokrywa zazwyczaj tynk błotny. Fasada kopuły domów w Harranie odbija promienie słoneczne, a dość grube ściany pełnią latem funkcję izolacyjną, sprawiając, że w ich wnętrzu – mimo wysokich temperatur na zewnątrz – jest naprawdę chłodno. Dzięki niewielkiej dziurze w dachu, zimą możliwe jest palenie we wnętrzu domów ogniska.

Polecamy Ci także:  Ranking najciekawszych miejsc w Turcji na 2025 rok

Wiele tradycyjnych domów w Harranie uległo zniszczeniu, z uwagi na ich przekształcenie w stajnie lub magazyny. Inne zostały odnowione przez władze, które utworzyły tu swoisty skansen, zamieszkiwany przez miejscowe rodziny. Odwiedzający mają szansę wejść do wnętrza budowli i przyjrzeć się z bliska przedmiotom codziennego użytku oraz stylu życia mieszkańców Harranu. Muszę przyznać, że osobiście nie przepadam za tego rodzaju turystyką, jednak z uwagi na wyjątkowość tego miejsca i entuzjazm jego mieszkańców, zajrzałam na moment do środka domów-uli. W ich wnętrzu podziwiać można meble, dekoracje, przyrządy kuchenne, a nawet ręcznie wykonywane zabawki dla dzieci.

- Advertisement -

Podobno łącznie na terenie Harran wciąż podziwiać można niespełna 400 domów-uli, zamieszkiwanych przez kilka tysięcy mieszkańców – zarówno Turków, jak również m.in. Arabów. Wpływy różnych grup etnicznych można tu dostrzec na pierwszy rzut oka, m.in. za sprawą orientalnych i kolorowych arabskich strojów, w których spacerują lokalne kobiety. Co ciekawe, turystki mają również możliwość wypożyczenia tych urokliwych kreacji do zrobienia sobie zdjęć.

W okolicy skansenu znajduje się sympatyczna restauracja, prowadzona przez miejscowych, w której skosztować można kawy, herbaty lub ajranu, jak również nabyć wyrabiane ręcznie pamiątki.

Polecamy Ci także:  Park Emirgan w Stambule: Oaza spokoju nad Bosforem

Niecodzienna atrakcja, obecna wyłącznie w Turcji, Syrii oraz.. we Włoszech!

Co ciekawe, domy-ule podziwiać można wyłącznie w tej części Turcji, w Syrii oraz we Włoszech. Skąd wzięły się w Italii? Jedna z legend mówi o pewnym włoskim zakonniku, który w dawnych czasach przyjechał do Harranu, by przyjrzeć się z bliska wyjątkowej osadzie. Budowle spodobały mu się na tyle mocno, że postanowił zbudować podobne konstrukcje w swoim kraju. W języku włoskim domy-ule noszą nazwę trulii. Największe skupisko budowli znajduje się w miasteczku Alberobello, w prowincji Bari, wpisanym na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Oprócz podobnej konstrukcji, fasady stożkowatych osad we Włoszech są dodatkowo pokryte białą farbą.

Co warto zobaczyć w okolicach Harranu?

Do Harranu turyści bardzo często wybierają się w ramach jednodniowej wycieczki Şanlıurfy, uchodzącej za jedno z najważniejszych miejsc dla pielgrzymów w Turcji. W regionie znajduje się również stanowisko archeologiczne Göbeklitepe, skrywające w sobie ruiny prawdopodobnie najstarszej świątyni na świecie, zbudowanej przez człowieka. Przebywając w okolicy warto udać się również na wycieczkę do oddalonego o około 185 km Mardin, słynnego za sprawą niezwykłej kamiennej architektury mieszkalnej oraz do Gaziantep, popularnego za sprawą pysznej baklawy pistacjowej oraz Muzeum Mozaiki Zeugma.

Styk Kultur - Agnieszka Maury | Turcja, Stambuł, książki - Starożytny Harran i niezwykłe domy-ule [południowo-wschodnia Turcja]

Dziękujemy Biuru Radcy ds. Kultury i Informacji Ambasady Turcji, które współorganizowało nasz pobyt w południowo-wschodniej Anatolii.

- Advertisement -

2 KOMENTARZE

  1. Na prawdę niesamowicie ciekawy artykuł. Byłem w Turcji i tamtejsza kultura jest wspaniała i barwna. Dla podróżników to świetny kierunek. :-)

    • Bardzo dziękuję! Ta część kraju jest zdecydowanie jeszcze bardziej barwna i niezwykła, niż zachodnie wybrzeże. :)

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj

Postaw mi kawę na buycoffee.to
Sprawdź inne artykuły według kategorii:
Strona głównaTurcjaStarożytny Harran i niezwykłe domy-ule

Podobne artykuły

IstanbulAirport 2 of 1

Dojazd z lotniska Istanbul Airport (IST) do centrum Stambułu (PRAKTYCZNY PRZEWODNIK...

Stambuł to miasto, które zachwyca każdego, kto choć raz przekroczy jego granice. Bogata historia, niezwykła kultura i dynamiczna atmosfera przyciągają miliony turystów rocznie. Podróż...
Polecane
4
minutes
EasternExpress Turcja

Eastern Express: pociągiem ze stolicy Turcji aż do ośnieżonego Karsu

Wyobraź sobie trwającą dobę jazdę pociągiem przez odległe ośnieżone pasma górskie wschodniej Anatolii - brzmi intrygująco? I tak jest w rzeczywistości! Przekona się o...
Turcja Wschodnia
1
minute
Canakkale Dardanele min 1 of 1

Czy wiesz, że Bosfor nie jest jedyną naturalną cieśniną w Turcji?

Choć w przypadku Turcji słowo "cieśnina" nierozerwalnie kojarzy się z Bosforem, nie jest on jedynym naturalnym wąskim gardłem na drodze do Morza Czarnego, jakim...
Canakkale
3
minutes
Postaw mi kawę na buycoffee.to

„Ostatnie wezwanie do Stambułu” (oryg. „İstanbul İçin Son Çağrı”) – turecki...

„Ostatnie wezwanie do Stambułu” (oryg. „İstanbul İçin Son Çağrı”) to jedna z nowszych tureckich produkcji dostępnych na platformie Netflix. Film z 2023 roku, reklamowany...
Filmy i seriale
3
minutes
MeowCafe Ankara Turcja 9 of 9

Meow Cafe: pierwsza koncepcyjna kocia kawiarnia w Turcji

Zlokalizowana w Ankarze, Meow Cafe to pierwsza koncepcyjna kocia kawiarnia w stolicy Turcji, która część swojego dochodu przeznacza na pomoc ulicznym kotom.
Ankara
1
minute

Orhan Pamuk – pisarz, który stworzył własny Stambuł

Orhan Pamuk to jeden z tych autorów, których twórczość trudno ująć w proste ramy literackich gatunków. Turecki noblista – zarazem kronikarz, eseista, powieściopisarz i...
Książki
3
minutes