Odwiedziliśmy muzeum Ary Gülera oraz gmach dawnego browaru Bomonti w Stambule

Muzeum Ary Gülera znajduje się w Stambule w Turcji i jest poświęcone twórczości znanego tureckiego fotografa. Miejsce powstało w 2018 roku i prezentuje dużą kolekcję fotografii oraz rzeczy osobistych artysty. Placówka mieści się w gmachu zabytkowego browaru Bomonti, w dzielnicy Şişli.

Kim był Ara Güler?

Ara Güler (1928 – 2018) był turecko-ormiańskim dziennikarzem i fotoreporterem, który zapisał się na kartach historii Turcji czarno-białymi fotografiami, dokumentującymi Stambuł i jego przemiany na przestrzeni siedmiu dekad. W swoich pracach ukazywał także wiele innych fascynujących miejsc, a przed obiektywem Gülera stawały największe osobistości tego świata. 

Początki

Przyszedł na świat w dzielnicy Beyoğlu jako Mıgırdiç Ara Derderyan. Po przyjęciu przez turecki rząd tzw. ustawy o nazwiskach w 1935 roku, jego rodzina – jak wiele innych – stanęła przed koniecznością wybrania sobie tureckiego nazwiska. Padło na Güler. 

Choć młody Ara Güler pierwsze zawodowe kroki stawiał jako dziennikarz, dosyć szybko zainteresował się fotografią, odkrywając w niej życiową pasję. W latach 50. objął rolę fotoreportera w gazecie Yeni İstanbul, a później m.in. szefa działu fotograficznego magazynu Hayat, wydawanego w Stambule od połowy lat 50. do późnych lat 70. Wydawnictwo uznawane jest za punkt zwrotny w historii tureckiej prasy, zarówno z uwagi na jakość treści, jak i prezentowanych fotografii.  

Rozwój kariery

Sława Ary Gülera wykroczyła znacznie dalej niż granice rozległej Turcji. W latach 60. prace Ary były prezentowane na najwybitniej wystawach fotograficznych na całym świecie. W trakcie swojego długiego życia fotografował największe sławy, na czele z Winstonem Churchillem, Indirą Gandhi, Alfredem Hitchcockiem, Picassem, czy Salvadorem Dali. Nie wpłynęło to w żaden sposób na styl jego życia i długie wędrówki po Stambule z aparatem w ręku, w poszukiwaniu szczerych i zapadających w pamięć kadrów.

Gdy mowa o stylu Ary Gülera, przywiązywał ogromną wagę do obecności ludzi w fotografii oraz uważał się za historyka sztuki wizualnej. Nie utożsamiał się z określeniem fotograf, lecz wyłącznie z określeniem fotoreporter. Poprzez swoje zdjęcia chciał przekazywać pamięć o życiu i ludzkich emocjach. Jego prace charakteryzują się wyjątkowym wyczuciem kompozycji i niezwykłą umiejętnością przekazywania intymności i emocji.

Muzeum Ary Gülera w Stambule

16 sierpnia 2018, w 90. urodziny artysty, w stambulskiej dzielnicy Şişli, otwarto Muzeum Ary Gülera (tur. Ara Güler Müzesi), którego głównym celem jest ochrona prac powstałych na przestrzeni 70-letniej kariery zawodowej artysty. Miejsce znajduje się w dawnym, odrestaurowanym budynku historycznego browaru piwa Bomonti. Wewnątrz kompleksu, przyciągającego miłośników kultury i sztuki, mieszczą się także kawiarnie i restauracje. 

Dzięki zastosowanym w muzeum przenośnym ścianom, sale wystawiennicze można dowolnie aranżować, a zmiany można wprowadzać w przestrzeni bez ingerencji w zabytkowe mury. Dotychczas miejsce zaprezentowało odwiedzającym kilka wystaw stałych: „Islık Çalan Adam” (2018), „Aphrodisias” (2019) oraz „Muhtelif Istanbul” (2022). Oprócz prac i negatywów Gülera w muzeum można podziwiać także jego notatki, rzeczy osobiste oraz aparaty fotograficzne.

Godziny otwarcia & wstęp

Muzeum Ary Gülera w Stambule jest czynne od wtorku do soboty w godzinach 10:00 – 18:00 oraz w niedziele w godzinach 12:00 – 18:00. W poniedziałki oraz święta muzeum pozostaje nieczynne. Wstęp do obiektu jest bezpłatny.

Dzielnica Şişli i Browar Bomonti

Şişli to dzielnica położona po europejskiej stronie Stambułu, będąca jedną z najbardziej luksusowych i kosmopolitycznych obszarów miasta. Mieści się tu wiele popularnych miejsc zakupowych, w tym Istanbul Cevahir, które jest jednym z największych centrów handlowych w Europie. Şişli obejmuje wiele znanych i zabytkowych obszarów, takich jak m.i. Nişantaşı – okolica słynąca z ekskluzywnych sklepów i restauracji, czy Osmanbey, znana z butików i salonów projektantów mody. Innym popularnym miejscem w tej części Stambułu jest obszar Bomonti, czerpiący swoją nazwę od zabytkowego browaru. To właśnie tam znajduje się Muzeum Ary Gülera.

Centrum Kultury i Rozrywki Bomonti

Browar Bomonti został założony w 1890 roku przez szwajcarskich biznesmenów, braci Bomonti, szybko stając się jednym z wiodących producentów piwa w Turcji. Browar pełnił swoją funkcję do lat 90-tych XX wieku, kiedy to z powodu trudności finansowych został zamknięty. Opuszczana w 1991 roku fabryka przez wiele lat była przedmiotem dyskusji władz miejskich, aż do momentu rozpoczęcia projektu rewitalizacyjnego. W 2003 roku rozpoczęto prace mające na celu przekształcenie obiektu w przestrzeń wielofunkcyjną. 

Dziś miejsce znane jest jako Centrum Kultury i Rozrywki Bomonti (tur. Bomonti Kültür ve Eğlence Merkezi). Każdego dnia przyciąga zarówno mieszkańców Stambułu, jak i turystów, oferując połączenie przestrzeni mieszkalnych, handlowych i kulturalnych. W kompleksie znajdują się luksusowe apartamenty, powierzchnie biurowe, sklepy, restauracje i kawiarnie. Na terenie obiektu przez cały rok odbywają się różnorodne imprezy i wystawy, dzięki czemu browar jest istotnym miejscem na mapie sztuki i kultury w Stambule.